23 Nisan 2024 Salı / 15 Sevval 1445

Dağlar neden büyüyor? Bilim insanlarından çarpıcı araştırma

Yeni bir araştırmaya göre, dağların büyümesinin arkasındaki ana itici gücün, erozyon gibi dış etkenler değil, dağların altındaki tektonik hareketler sonrası, 'kuvvetler dengesi'nin bir sonucu.

star.com.tr15 Haziran 2020 Pazartesi 18:05 - Güncelleme:
Dağlar neden büyüyor? Bilim insanlarından çarpıcı araştırma

11 Haziran'da Nature'da yayınlanan araştırmaya göre, dağların altındaki tektonik kuvvetlerin, dağların ne oranda büyüdüklerini belirlediği belirtildi.

Çalışmaya göre bu nedenle, tektonik plaka çarpışma bölgelerinin yakınında bulunan dağlar için, maksimum dağ yüksekliği esas olarak, hava veya erozyon gibi herhangi bir dış etkenle değil, dünya kabuğundaki kuvvetler dengesi ile belirlenir.

Helmholtz Merkezi'nden Potsdam Armin Dielforder öncülüğündeki Alman bilim adamları; GFZ Alman Yerbilimleri Araştırma Merkezi, Jeoloji ve Paleontoloji Enstitüsü'nden Ralf Hetzel, Münster Üniversitesi ve Onno Oncken araştırmada yer alan isimler... Bu bilim insanları, belirli plaka sınırlarının gücünü analiz etti ve tektonik plakaların etkisini araştırdı.

Bilim adamları daha sonra oluşturulan modelleri Himalayalar, And Dağları, Sumatra ve Japonya'daki bazı dağların yükseklikleri ile ilişkisini karşılaştırdılar.

Ekip, halen aktif olarak büyüyen dağlarda, yükseklik ve ağırlığın, aşağıda aktif olan yeraltı güçleri ile ilişkili olduğu ve aşağıdaki sürtünme ve gerilimin dağ yüksekliğini etkilediği sonucuna vardı.

BİLİM DÜNYASINDAKİ 'DAĞ YÜKSEKLİĞİ' TARTIŞMASI

Tektonik plakalar, hareket eder ve kayar. Plaklardan biri, Dünya'nın mantosu zorlayarak daldığında, plakalar katlanır ve yüzeyde dağ sıraları oluşturur.

Bununla birlikte, bilim adamları arasındaki tartışma, bunun dağ yüksekliğinin arkasındaki ana itici güç olup olmadığı etrafında döndü. Çünkü bazıları iklim ile ilgili erozyonun, yükseklik sürecinde daha büyük bir rol oynadığını iddia ediyor.

Bilim dünyası, dikkate alınması gereken üçüncü bir faktörün, izostazi olduğunu belirtiyor. (İzostazi: Yerkabuğunun kütleleri ve yoğunlukları birbirinden farklı büyük parçaları arasındaki denge durumu).

star.com.tr