Dünyanın gözü burada! 4 yıllık çalışmanın ardından İtalya'dan Türkiye'ye gönderildi

Türkiye'nin 2023 vizyon projeleri arasında bulunan ve astronomi ile uzay bilimine önemli katkı sunacak Doğu Anadolu Gözlemevi'ne (DAG) kurulacak teleskobu taşıyan tır konvoyunun, 26 Şubat Cuma günü Erzurum'da olması bekleniyor.

Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) bünyesinde Yeni Nesil Üniversite Dönüşüm Projesi kapsamında desteklenen ve Palandöken ilçesindeki 3 bin 170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'nde inşasına başlanan gözlemevine yerleştirilecek teleskop, İtalya'da 4 yıl süren yapım çalışmalarının ardından Türkiye'ye gönderildi.

Kocaeli Gebze Gümrük Müdürlüğündeki resmi işlemlerinin ardından 22 Şubat'ta Erzurum'a doğru yola çıkarılan yaklaşık 100 ton ağırlığındaki DAG teleskobu, parçalar halinde 6 tırlık konvoyla taşınıyor.

Özel şartlar altında taşınan teleskobun, yol ve hava koşullarına bağlı olarak 26 Şubat Cuma günü Atatürk Üniversitesine ulaşması planlanıyor.

Burada özel hangarlarda koruma altına alınacak teleskop, altyapı, bina ve kubbe inşasının yüzde 95'lik bölümü tamamlanan gözlemevine, iklim koşulları da göz önünde bulundurularak haziran başında parçalar halinde taşınacak.

- GÜMRÜK İŞLEMLERİ İKİ HAFTADA TAMAMLANDI

Atatürk Üniversitesinden yapılan açıklamada, Milli Uzay Programı kapsamında çalışmaların yürütüleceği projenin en kısa sürede tamamlanmasının daha da önem kazandığı belirtildi.

Fabrika testleri tamamlanan ve geçen yıl gelmesi gereken DAG teleskobunun, özellikle İtalya'daki salgın süreci sebebiyle aylarca geciktiği aktarılan açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Teleskopla ilgili birçok üst düzey görüşme ile temas sayesinde yurt dışı ve yurt içinden özel izinlerin alınması, ülkemize getirilmesi, gümrük işlemleri ve nakliye planlaması gibi işlemleri tamamlamış bulunmaktayız. Bu doğrultuda, bizim için uzun ama gümrük işlemleri için oldukça kısa sayılacak 2 haftalık süre içinde bütün işlemler tamamlanmış olup yoğun kar yağışı sonrası, 22 Şubat öğleden sonra DAG teleskobunu taşıyan 6 tırlık filomuz Gebze gümrüğünden yola çıkarıldı. Parçaların 3 tanesinin büyük ebatta ve tonajda olması, özel yol güzergahının belirlenmesi ve yol boyunca eşlik edilmesi gibi özel şartlar altında, yol ve hava koşullarına bağlı olarak 26 Şubat Cuma günü Erzurum'da olması planlanmakta. Teleskobun DAG yerleşkesine çıkarılışı ise haziran başında yol açılır açılmaz yapılacak."

- "TELESKOBU HAZİRAN AYI İÇİNDE PEYDERPEY YUKARI ÇIKARACAĞIZ"

ATASAM Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, salgın dolayısıyla yaşanan sıkıntılara rağmen yoğun uğraşlar sonucunda teleskobun Türkiye'ye getirildiğini söyledi.

İtinayla taşınması gereken teleskobun karla kaplı yolun yaz aylarına doğru açılmasıyla gözlemevine taşınacağını aktaran Yeşilyaprak, "Teleskop bir süreliğine hangarlarda özel olarak koruma altına alınacak. Haziran ayı içinde peyderpey yukarı çıkaracağız. Sonra da kurulum başlayacak. Pandemiye rağmen teleskobu ülkeye getirebildik. Biraz uğraştık ama değdi. Dışarıda bir tek Rusya'da yapılan aynamız kaldı. Onu da haziran sonu itibarıyla getirdikten sonra artık tamamen kurulum ve eksik olan küçük işleri yapacağız. Yol yapılır yapılmaz da aynamızı yukarı taşıyacağız. Atmosfer ve diğer etkenler dolayısıyla bir aksilik olmazsa yıl sonuna doğru ilk ışığı alacağız." diye konuştu.

- "DÜNYANIN GÖZÜ DAG'IN BİR AN ÖNCE BİTİRİLMESİNDE"

Yeşilyaprak daha önce yaptığı açıklamada ise, teleskobun çok önemli teknolojik donanımlara sahip olduğuna dikkati çekerek şunları kaydetmişti:

"Teleskobumuz özellikle bu çapta 4 metre sınıfındaki diğer teleskoplarda olmayan hassasiyet, çözünürlük, kaliteli veri ve görüntü almak anlamında teknolojik aygıtlarla donatılmış durumda. Stratejik olarak iyi bir noktadayız, bu enlem ve boylarda, bu çapta büyük başka teleskop yok, dolayısıyla uluslararası iş birlikleri için daha büyük teleskopların olduğu Şili, Hawaii, Kanarya Adaları'ndan ortak proje yapma imkanı sağlıyor. Bir de kırmızı ötesi, insan gözünün göremediği, duyarlı olamadığı bir bölgede gözlem yapma şansımız olacak. Bunun nedeni ise Erzurum'un yüksek rakımda olması, havasının kuru ve soğuk olması büyük avantaj sağlamaktadır. Bu yüzden dünyanın gözü DAG'ın bitirilmesinde."