19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

NASA’daki gururumuz ‘kara delikleri’ anlattı 

NASA’da görevli Türk bilim insanı Prof. Dr. Feryal Özel, kamuoyuna duyurulan ilk kara deliğin fotoğraflanmasını sağlayan 200 bilim insanı arasında yer alarak Türkiye’ye gurur yaşattı. 

17 Temmuz 2019 Çarşamba 07:00 - Güncelleme:
NASA’daki gururumuz ‘kara delikleri’ anlattı 

Kara delikler, nötron yıldızları ve teorik astrofizik üzerine araştırmalar yürüten Prof. Dr. Feryal Özel, ünlü fizikçi Albert Einstein, matematikçi John Nash gibi dünyanın en tanınmış bilim insanları ile birlikte 20 kişilik ‘Büyük Fikirler’ listesine adını yazdırdı. Prof. Dr. Özel, 20 yıldır kara deliklerin görüntülenmesi üzerine çalışmalar yapıyor. Prof. Dr. Özel, 200 bilim insanından oluşan ekibin, dünyanın farklı noktalarına kurulan 8 teleskobu sanal olarak birbirine bağlayarak elde ettikleri ilk kara delik fotoğrafını nisan ayında basın toplantısıyla kamuoyuna duyurduklarını anımsattı. Prof. Dr. Özel,  “Bilim insanları, duydukları heyecanı anında paylaşmak ister. Tabii ki kara deliği 2018 Ağustos ayında ilk gördüğümüzde çok mutlu olduk, ancak 2019 Nisan ayına kadar hiç kimseye bir şey söyleyemedik. Çünkü hem emin olmamız hem de yayınları hazırlamamız gerekiyordu. İlk kara delik görüntüsünü aldığımızı sır gibi saklamak epey zordu” dedi. 

BİR DİZİ TEST 

Prof. Dr. Özel, görüntüledikleri kara delik fotoğrafına ilişkin, “Kara deliğin ortasında, ışığın tamamen yok olduğu kara bir boşluk; etrafında ise gazların sürekli döndüğü bir kısım bulunuyor. Yer çekiminin etkisiyle bu gazlar, kara deliğe doğru gidiyor ama bir taraftan da çevresinde dönüyor. Kara deliğin çevresi de bu nedenle parlak görünüyor. Yani çevresi simit, ortasında bir delik var gibi görünüyor” açıklamasını yaptı. Einstein’in Genel Görelilik Teorisi’nde kara deliklerin evrendeki en garip cisimler olarak bilindiğine işaret eden Prof. Dr. Özel, şöyle konuştu: “Gerçekten kara deliklerin özellikleri var mı yok mu sorusunun cevabını arıyoruz. Işığın ortaya çıkamaması demek hiçbir bilginin bize ulaşamaması anlamına geliyor. Daha önce hep kara deliğin çevresindeki etkilerine bakarak ne olduğunu anlamaya çalışıyorduk. İlk defa bu olay ufkunun varlığını, ışığın yok olduğunu kendi gözlerimizle görebiliyoruz. Tabii ki çok daha farklı şeyler yapabileceğiz bu verilerle.”