25 Nisan 2024 Perşembe / 17 Sevval 1445

Kerbela'da şehit olan 72 kişi kimdir

Kerbela nedir? Kerbela olayı nasıl yaşandı? Kerbela'da şehit olan 72 kişi kimdir?

21 Eylül 2018 Cuma 07:00 - Güncelleme:
Kerbela'da şehit olan 72 kişi kimdir

Kerbela olayının yaşandığı bu ay Müslümanların her zaman hüzünle andıkları bir ay oldu. Peki, İslam tarihinin en acı olaylarından biri olan Kerbela nedir ve nerede yaşanmıştır? Kerbela hadisesinin ayrıntıları ve Kerbela’da şehit olan 72 kişinin isimleri haberimizin ayrıntısında. Peygamber efendimiz Hz. Muhammed'in torunu, Hz. Ali'nin ise oğlu olan Hz. Hüseyin, bugünkü Irak topraklarında bulunan Kerbela'da tam 1378 sene evvel Emevi halifesi Yezid ve askerleri tarafından şehit edildi.

Hazreti Muhammed'in torunu Hazreti Hüseyin ve 72 yakınının şehit düştüğü "Kerbela olayı", İslam tarihinin siyasi anlamda en önemli kırılma noktalarından biridir. Bu gün "Matem Günü" olarak adlandırılır.

KERBELA OLAYI NEDİR?
 

Kerbela olayı tarihte yaşanmış en trajedik hadiselerden biridir. Kerbela’yı anlamak için Kerbela öncesine bakmak gerekir. Hz. Muhammed’in vefatının ardından halifelik makamı olmuş ve sırayla Hz. Ebubekir, Hz. Ömer , Hz. Osman ve Hz. Ali’ye geçmiştir. Ancak Hz. Ali ile beraber İslam toprakları o zamana kadar ki en yoğun fitneyi görmüştür. İnsanlar Hz. Ali’yi Hz. Osman’ı şehit edenleri bulmamakla suçlamışlar. Muaviye’nin etrafında toplanan bu fikir sahipleri Hz. Ali ile savaşmıştır. Ancak halifelik Hz. Ali’de kalmış olsa da onun şehitliğinin ardından Muaviye halifelik yapmıştır. Hz. Hasan’ın halife olmasını istemeyen Emeviler Muaviye’nin ölümü ile Hz. Hüseyin’e geçmesi gereken halifelik makamı için yine başkaldırmıştır. Bu sefer Hz. Hüseyin’in karşısında Muaviye’nin oğlu Yezid vardır.



İslam ülkesinde halifelik makamı istişare edilerek ve oylanarak seçilirken, Yezid bunu yok saymış ve babadan oğula hükümdarlığın geçmesi için savaş verdi ve başa geçti.  Fakat Yezid’in halifeliğine tepkiler oldukça fazla olmuştur.
 
Yezid, halifelik makamına geçer geçmez iktidarını ve otoritesini sağlamlaştırmak maksadıyla Medine valisine, kendisine itaat etmeleri konusunda mektup yazmıştı. Diğer taraftan, Kûfe halkı ise Hz. Ali’ye sıkı sıkıya bağlı olduklarından Yezid’in halifeliğini tanımak istemediler. Ayrıca, Emeviler dönemi ile birlikte başkent, Şam’a taşınmıştı ve Kûfe’nin gelirlerinde de gözle görülür azalmalar yaşanmıştı. Tüm bu nedenlerden ötürü Kûfe halkı, Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hüseyin’e mektup yazarak kendisine bağlılıklarını bildirdiler ve onu Kûfe’ye davet ettiler. Hz. Hüseyin, kendisini Kûfe’de kalabalık bir grubun beklediğini düşündüğünden bu daveti kabul etti ve Kûfe’ye gitti.
 
Yanına ailesini de alarak Kûfe’ye giden Hz. Hüseyin’in ordusu ile Yezid’in ordusu Kerbela’da karşılaştı. Hz. Hüseyin’in ailesi ile beraber ordusu 72 kişiydi. Yezid ise 4500 kişi ile Hz. Hüseyin’in karşısına çıktı.   
 
Hz. Hüseyin ve Emevi ordusu arasındaki savaş Bağdat'a 100 kilometre uzaklıktaki Kerbela'da başladı. Hz. Hüseyin’e biat ettiklerini söyleyen civar halkların orduları Yezid’in tarafına geçti. Böylelikle içinde çocuk ve kadınların bulunduğu 72 kişi ile Hz. Hüseyin yalnız kaldı.
 
Su kuyularını ve Fırat’ın önünü kesen Yezid Hz. Hüseyin ve beraberindekileri çölde susuz bıraktılar. Kadın ve çocukların susuzluktan bitap düşmelerinin yanında, erkekler de susuzluktan takatten düşmüşlerdi. Ancak Yezid’in zalimce üzerlerini geldiği anda her biri savaşmış ve bir tür soykırım olarak tarihe geçen bu saldırıda her biri şehid olmuşlardı. İslam Peygamberi’nin torunları ve soyunu devam ettirecek kişiler şehit edilmişlerdi. Sadece Kerbela geçirilen her gün bir oğlunu çadırda bırakan Hz. Hüseyin 10 Muharrem günü sırası onda olmamasına rağmen hasta olduğu için Zeynelabidin’in geride bırakmıştı.
 
Kundaktaki bebeği ile yola devam eden Hz. Hüseyin bebeğini kaldırıp göstererek savaşmayacaklarını söylemiş olsalar da gözü dönmüş Yezid kundaktaki bebeği dahi şehit etti.
 
Askerler giderek çemberi daraltmaya ve kadınların ve çocukların bulunduğu çadıra doğru yaklaşmaya başlamışlardı. Hüseyin kılıç ve kalkanının alıp son gücüyle saldırdı. Birçoğunu tepeledikten sonra aldığı 33 kılıç yarası ve 34 darbeyle onu yere yıktılar. Kimsenin kafasını kesmeğe cesaret edemediğini gören Şimr, hemen kılıcını çekip Hüseyin’in kafasını gövdesinden ayırdı. Askerler gerek Hüseyin’in başsız bedenini ve gerekse çadırdaki karısı, kızı, oğlu ve yakınlarının karısı çocuklarını yağmaladılar. Hüseyin’in kesik başını alan Şimr, hasta olduğundan savaşa katılamıyan oğlu Ali (Zeynelabidin) ve kadınlarla çocukları çıplak develere bindirip kafile halinde Şam’da haber bekleyen Yezid’e götürdü. Aynı Şimr’in 656’daki Sıffin savaşında Ali’nin yanında olarak Muaviye’ye karşı çarpıştığı bilinmektedir.

KERBELA ÖNEMİ NEDİR?

Kerbela Olayı veya Kerbela Katliamı, 10 Ekim 680 tarihinde günümüzdeki Irak'ın Kerbela şehrinde gerçekleşmiştir. Kerbela Olayı'nda Hz. Muhammed'in torunu Hz. Hüseyin ve beraberindeki yarenleri, Yezid tarafından şehit edilmiştir. Kerbela olaylarının gelişimi Hz. Muhammed'in 632 yılında vefat etmesiyle başladı. İslam dininin son peygamberi Hz. Muhammed'in vefatının ardından Müslüman toplumunun başına kimin geçeceği konusunda bir kaygı oluştu. Müslümanların bir kısmı ilk olarak Ebu Bekir'in halifeliğini kabul etti. Ardından da Ömer bin Hattab, Osman bin Affan ve Ali bin Ebu Talib halifeliğe geldi. 656 yılında Osman'ın Asiler tarafından katledilmesinin ardından Ali, halife olarak başa geçti.

Yaklaşık 5 yıl halifelik yapan Ali, 661 yılında Hariciler tarafından gerçekleştirilen bir suikastle şehit edildi ve iktidar 20 yıllığına Muaviye'de kaldı. Muaviye, hayattayken oğlu Yezid'e biat edilmesini istese de destekçileri ve Hicaz ahalisi, Yezid'e biat etmeyi reddetti. Biat etmeyi reddetmek için sebep olarak Hasan ile yapılan anlaşma gösterildi. Yezid'e biat etmeyi reddeden toplumu gören Muaviye, biat etme isteğinden vazgeçti. 680 yılında ölen Muaviye'nin ardından Yezid iktidara geçti ve ilk iş olarak Medine valisine bir mektup yazdı. Yazdığı mektupta Hüseyin'e değil, kendisine biat etmesini istedi, reddetmesi halinde bunu canıyla ödeyeceğini belirtti. Bu arada Hüseyin Kûfelilerden kendisine bağlılıklarını sunan mektuplar alıyordu. Kûfe'ye gelip halife olduğunu ilan ederse Hüseyin'i destekleyeceklerini söylüyorlardı. Hüseyin bu teklifleri ciddiye aldı ve Kûfe'deki taraftarlarının gerçekte olduğundan çok daha fazla olduğunu zannetti.

HZ. HÜSEYİN'İN, OĞLUNUN VE BERABERİNDEKİLERİN ŞEHİT EDİLMESİ

Yaklaşık 70 yareni ve ailesi lie Kûfe'ye doğru yola çıktı. Sayıca az olan Kûfeli taraftarlar, Yezid'in yandaşları tarafından bastırıldı. Hüseyin ve beraberindeki 70 kişi, Kerbela'da Yezid'in 4500'e yakın adamıyla karşılaştı. Çıkan savaşta Hüseyin'in, 6 aylık bebeği susuzluktan ölmek üzereydi ve oğlunu kucağına alarak Yezid'in karşısına dikildi. Oğlu için Yezid'den bir yudum su istedi ancak Hurmala bin Kahil, çocuğu okla boynundan vurarak şehit etti. Oğlunu gömen Hüseyin, yeniden Yezid'in karşısına çıktı ve teslim olmalarını istedi. Meydana gelen savaşta Hüseyin ve taraftarları şehit edildi. Aynı zamanda Hüseyin'in ailesi de esir alındı.

Ubeydullah bin Ziyad'ın emri üzerine Hüseyin'in cesedi atlara çiğnetildi. Daha sonra Yezid'in askerleri çadırlara girdiler ve kampı yağmalamaya başladılar. Ölen 72 kişinin cesedi El-Gadiriye köylüleri tarafından ertesi gün defnedildi. Ertesi gün kadınlar ve çocuklar develerle yargılanmak üzere Kûfe üzerinden Şam'a götürüldüler. Çok kötü muamelelere tabi tutuldular. Açlık ve susuzluğun üzerine Hüseyin ve askerlerinin kaybının acısı da eklenmişti. Yezid'in bu kötülükleri yapmaktaki amacının Hüseyin'in destekçilerinin ne hallere düştüğünü gösterip, halkın desteğini kaybetmesini sağlamak olduğu söylenir. Kerbelâ'da yaşananlar her yıl Şiî ve Alevîler tarafından muharrem orucu tutmanın yanı sıra törenler şeklinde, bir kısım Sünni Müslümanlar tarafından da tören yapılmaksızın (yalnızca mevlid okunarak ve muharrem orucu tutularak) anılmaktadır.

Kerbela hadisesi İslam tarihinin en hüzünlü olaylarından biridir. İslam dinini peygamberi Hz. Muhammed’in biricik torunu, cennetle müjdelenmiş İslam halifesi Hz. Hüseyin ve ailesinin haince şehit edildikleri olay Muharrem’in onuncu günü gerçekleşmiştir. Muharrem’in onuncu günü yani Aşure gününde birçok olay yaşandığı rivayet edilir. Her bir rivayet eden olay müjdeli iken Kerbela olayı bunların tam tersi hüzün verici bir olay olarak Aşure gününde anılmaktadır.

 

KERBELA OLAYI NEDİR?

 

Kerbela olayı tarihte yaşanmış en trajedik hadiselerden biridir. Kerbela’yı anlamak için Kerbela öncesine bakmak gerekir.

 

Hz. Muhammed’in vefatının ardından halifelik makamı olmuş ve sırayla Hz. Ebubekir, Hz. Ömer , Hz. Osman ve Hz. Ali’ye geçmiştir. Ancak Hz. Ali ile beraber İslam toprakları o zamana kadar ki en yoğun fitneyi görmüştür. İnsanlar Hz. Ali’yi Hz. Osman’ı şehit edenleri bulmamakla suçlamışlar. Muaviye’nin etrafında toplanan bu fikir sahipleri Hz. Ali ile savaşmıştır. Ancak halifelik Hz. Ali’de kalmış olsa da onun şehitliğinin ardından Muaviye halifelik yapmıştır. Hz. Hasan’ın halife olmasını istemeyen Emeviler Muaviye’nin ölümü ile Hz. Hüseyin’e geçmesi gereken halifelik makamı için yine başkaldırmıştır. Bu sefer Hz. Hüseyin’in karşısında Muaviye’nin oğlu Yezid vardır.

 

İslam ülkesinde halifelik makamı istişare edilerek ve oylanarak seçilirken, Yezid bunu yok saymış ve babadan oğula hükümdarlığın geçmesi için savaş verdi ve başa geçti.  Fakat Yezid’in halifeliğine tepkiler oldukça fazla olmuştur.

 

Yezid, halifelik makamına geçer geçmez iktidarını ve otoritesini sağlamlaştırmak maksadıyla Medine valisine, kendisine itaat etmeleri konusunda mektup yazmıştı. Diğer taraftan, Kûfe halkı ise Hz. Ali’ye sıkı sıkıya bağlı olduklarından Yezid’in halifeliğini tanımak istemediler. Ayrıca, Emeviler dönemi ile birlikte başkent, Şam’a taşınmıştı ve Kûfe’nin gelirlerinde de gözle görülür azalmalar yaşanmıştı. Tüm bu nedenlerden ötürü Kûfe halkı, Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hüseyin’e mektup yazarak kendisine bağlılıklarını bildirdiler ve onu Kûfe’ye davet ettiler. Hz. Hüseyin, kendisini Kûfe’de kalabalık bir grubun beklediğini düşündüğünden bu daveti kabul etti ve Kûfe’ye gitti.

Yanına ailesini de alarak Kûfe’ye giden Hz. Hüseyin’in ordusu ile Yezid’in ordusu Kerbela’da karşılaştı. Hz. Hüseyin’in ailesi ile beraber ordusu 72 kişiydi. Yezid ise 4500 kişi ile Hz. Hüseyin’in karşısına çıktı.   

Hz. Hüseyin ve Emevi ordusu arasındaki savaş Bağdat'a 100 kilometre uzaklıktaki Kerbela'da başladı. Hz. Hüseyin’e biat ettiklerini söyleyen civar halkların orduları Yezid’in tarafına geçti. Böylelikle içinde çocuk ve kadınların bulunduğu 72 kişi ile Hz. Hüseyin yalnız kaldı.

 

 

Su kuyularını ve Fırat’ın önünü kesen Yezid Hz. Hüseyin ve beraberindekileri çölde susuz bıraktılar. Kadın ve çocukların susuzluktan bitap düşmelerinin yanında, erkekler de susuzluktan takatten düşmüşlerdi. Ancak Yezid’in zalimce üzerlerini geldiği anda her biri savaşmış ve bir tür soykırım olarak tarihe geçen bu saldırıda her biri şehid olmuşlardı. İslam Peygamberi’nin torunları ve soyunu devam ettirecek kişiler şehit edilmişlerdi. Sadece Kerbela geçirilen her gün bir oğlunu çadırda bırakan Hz. Hüseyin 10 Muharrem günü sırası onda olmamasına rağmen hasta olduğu için Zeynelabidin’in geride bırakmıştı.

Kundaktaki bebeği ile yola devam eden Hz. Hüseyin bebeğini kaldırıp göstererek savaşmayacaklarını söylemiş olsalar da gözü dönmüş Yezid kundaktaki bebeği dahi şehit etti.

 

Askerler giderek çemberi daraltmaya ve kadınların ve çocukların bulunduğu çadıra doğru yaklaşmaya başlamışlardı. Hüseyin kılıç ve kalkanının alıp son gücüyle saldırdı. Birçoğunu tepeledikten sonra aldığı 33 kılıç yarası ve 34 darbeyle onu yere yıktılar. Kimsenin kafasını kesmeğe cesaret edemediğini gören Şimr, hemen kılıcını çekip Hüseyin’in kafasını gövdesinden ayırdı. Askerler gerek Hüseyin’in başsız bedenini ve gerekse çadırdaki karısı, kızı, oğlu ve yakınlarının karısı çocuklarını yağmaladılar. Hüseyin’in kesik başını alan Şimr, hasta olduğundan savaşa katılamıyan oğlu Ali (Zeynelabidin) ve kadınlarla çocukları çıplak develere bindirip kafile halinde Şam’da haber bekleyen Yezid’e götürdü. Aynı Şimr’in 656’daki Sıffin savaşında Ali’nin yanında olarak Muaviye’ye karşı çarpıştığı bilinmektedir. 

 

KERBELA’DA ŞEHİT OLAN 72 KİŞİNİN İSİMLERİ

 

Kerbela olayı çerçevesinde Kerbela çölüne gelinmeden önce ve Kerbela çölünde İmam Hüseyin’in (a) yanı başında şehit düşen 72 büyük mücahidin isim listesi:

 

Hz Hüseyin, Kerbela’ya varmadan önce Müslim bin Akil ile birlikte Şehid olanlar :

 

1. Müslim bin Akil

2. Muhammed bin Müslim Akil

3. İbrahim bin Müslim Akil

4. Meşkur ( Akil oğullarını zindandan kurtaran zindancı)

5. Hani ( Müslim bin Akil´i evinde saklayan)

6. Muhammet bin Kesiyr

7. Mahdum Bin Muhammet Kesiyr

8. Kays bin Arabi

9. Gülam Selam (Basra´da Şehit oldu)

 

 

Kerbelâda İmam Hüseyin’le birlikte şehid olanlar :

 

1. Hür bin Riyah

2. Ali bin Hur

3. Urve bin Gulam Hur

4. Mis´ab bin Riyah Hur

5. Abdullah Arm bin Kelbi Ebu Talip

6. Berir bin Hasini Hamadani

7. Veheb bin Kelbi

8. Ömer bin Halil

9. Halil bin Ömer

10. Said bin Hanzala

11. Ömer Abdullah Muhyi

12. Vekkas bin Malik

13. Serih bin Ubeyd

14. Müslim bin Avsece

15. Mahdum bin Müslim

16. Hilal bin Raf´i

17. Abdurrahman bin Abdullah

18. Yahya bin Müslim Mazeni

19. Abdurrahman bin Ürve

20. Maik bin Enes

21. Ömer bin Muta

22. Hasim bin Utbe Vakkas

23. Fazl bin Ali Mürteza

24. Habib bin Mezahir

25. Hamza bin Harir

26. Zeyd bin Muhacir Cafi

27. Enes bin Ma´kel

28. Zehir bin Hassan

29. Cafer bin Müezzin

30. Yusuf bin Haris

31. Maik bin Utbe

32. Faris

33. Hanzala bin Sa´d

34. Zeyd bin Ziyad Saabi

35. Sa´d bin Abdullah

36. Cebave bin Haris

37. Ömer bin Cebave

38. Muhammed bin Mikdad

39. Abdullah bin Deccane

40. Saad bin Gulam Mevley-i

41. Kays bin Rebia

42. Sit bin Seyyid

43. Ömer bin Ferrat

44. Müslim bin Hammad

45 Abdullah bin Müslim

46. Cafer bin Akil

47. Abdurrahman bin Meczub Ilahi Sarib

48. Muhammed bin Abdullah Cafer

49. Muhammed bin Avf Abdullah

50. Avn bin Avf

51. Abdullah bin İmam Hasan

52. Muhammed bin Enes

53. Sa´d bin Deccane

54. Firuzan

55. Kasım bin İmam Hasan

56. Ebubekir bin İmam Hasan

57. Osman bin Ali

58. Avn bin İmam Ali

59. Abdullah bin İmam Ali

60. Abbas bin İmam Ali

61. Ali Ekber bin İmam Hüseyin

62. Ali Asgar bin İmam Hüseyin

63. İmam Hüseyin bin İmam Ali

 

 

KERBELA NEREDE ?

Kerbela;Irak’ın orta kesiminde kent, aynı adı taşıyan yönetim biriminin merkezidir. Suriye Çölü eteğinde, Fırat Irmağı kıyısında, başkent Bağdat’ın 89 km güney-güneybatısında yer alır