19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

Depremin büyüklüğü nedir, nasıl ölçülür? Revize deprem ne demek?

İstanbul'da 26 Eylül'de saat 13:59'da kent genelinde hissedilen merkez üssü Marmara Denizi Silivri olan 5,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. AFAD verilerine göre, 5,8 büyüklüğündeki depremin ardından Marmara Denizi'nde 144 artçı sarsıntı kaydedildi. İstanbullular geceyi toplanma alanlarında geçirdiler. Artçı depremlerin devam etmesi ile birlikte revize deprem nedir? Depremin büyüklüğü nedir, nasıl ölçülür? gibi soruların yanıtları da merak edilmeye başlandı. Dün gerçekleşen depremin yerin 6,99 kilometre derinliğinde oluştuğu ve Silivri'ye uzaklığının 21,68 kilometre olduğu belirtildi.

28 Eylül 2019 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
Depremin büyüklüğü nedir, nasıl ölçülür? Revize deprem ne demek?
Depremin büyüklüğü nedir, nasıl ölçülür? Revize deprem ne demek? gibi soruların yanıtları güncel olarak araştırılan konular arasında yerini aldı. İstanbul'da dün büyük oranda hissedilen deprem meydana geldi. Merkez üssü Marmara Denizi Silivri olan 5,8 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremin yerin 6,99 kilometre derinliğinde oluştuğu ve Silivri'ye uzaklığının 21,68 kilometre olduğu belirtildi. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi de depremin büyüklüğünü 5,7 olarak açıkladı. Korku dolu anları yaşayan İstanbullular geceyi afet toplanma alanlarında geçirdiler. AFAD verilerine göre, 5,8 büyüklüğündeki depremin ardından Marmara Denizi'nde 144 artçı sarsıntı kaydedildi. 
 
REVİZE DEPREM NEDİR? 
İlksel demek ilk veriler ile hesaplanmış demektir. Revize ise değerlendirmesi yapıldıktan sonra daha net olarak hesaplanmış sonuç demektir.
 
DEPREMİN BÜYÜKLÜĞÜ NEDİR?
Deprem, fay hatlarındaki enerji birikiminin açığa çıkmasıyla yerkabuğunda yaşanan kırılmayla olur.
 
Böylece biriken enerji açığa çıkar.
 
Kandilli Rasathanesi, depremin büyüklüğünü "kırılan yüzeyin büyüklüğünü ve dolayısıyla ortaya çıkan enerjinin düzeyini belirten bir ölçü" olarak tanımlıyor.
 
 
 
AFAD ise "depremin ortaya çıkardığı toplam enerjiyi karakterize eden, aletsel ölçüm ve hesaplama sonucunda bulunan değere" depremin büyüklüğü adının verildiğini söylüyor.
 
Depremin büyüklüğüyle ilgili ilk ölçümleme sistemi ABD'li sismologlar Charles Richter ve Beno Gutenberg tarafından 1935 yılında geliştirildi ve 1936'da geliştirildi.
 
Richter ölçeği, depremlerin yaydığı sismik enerjiyi kullanarak, geliştirilen logaritmik formüle büyüklük değerinin hesaplanmasını sağlıyor.
 
DEPREMİN BÜYÜKLÜĞÜ NASIL ÖLÇÜLÜR?
 
Kandilli Rasathanesi, depremin büyüklüğünün ölçülmesini su dolu bir havuza atıldığında oluşan çevresel dalgalara bakarak, atılan taşın boyutlarının hesaplanmasına benzetiyor.
 
Yerkabuğunda oluşan dalgalanmalar da sismometre adı verilen aletlerle ölçülüyor.
 
Depremin merkez üssünün tespit edilmesiyle birlikte sismometreden alınan ölçümler matematiksel formüller kullanılarak hesaplanıyor ve depremin büyüklüğü ortaya çıkıyor.
 

 
BÜYÜKLÜĞÜN ÖLÇÜMÜNDE KULLANILAN KAÇ YÖNTEM VAR?
Depremlerin büyüklüğünün ölçülmesinde esas olarak beş farklı yöntem kullanılıyor:
 
Yerel Büyüklük (ML): Richter tarafından önerilen ve Richter ölçeği olarak bilinen yöntem. Ses dalgaları ölçülerek, depremin büyüküğü tespit ediliyor. Ancak bu yöntemle şiddetli depremlerin ölçülmesi yapılamıyor.
 
Moment Büyüklüğü (Mw): Kandilli Rasathanesi'ne göre, bu, diğerlerine göre en güvenilir ölçüm yöntemi. Kandilli, " Bilim dünyasında, eğer bir deprem için moment büyüklüğü hesaplanabilmişse, diğer büyüklük türlerine gerek kalmadığı düşünülür" diyor. Bu, hesaplaması en karmaşık yöntem ve 4'ün üzerindeki depremler için kullanılıyor.
 
Süreye Bağlı Büyüklük (Md): Sarsıntının sismometre üzerinde yarattığı titreşimle ölçülür. 5'ten küçük depremler için kullanılıyor.
 
Yüzey Dalgası Büyüklüğü (Ms): Yerel Büyüklük ve Süreye Bağlı Büyüklük yöntemlerinin yetersiz kaldığı, 6'nın üzerindeki depremlerde kullanılıyor. Yüzeyden yayılan dalgalar ölçülerek, büyüklük tespit ediliyor. Ölçüm yapılan mesafe arttıkça bu yöntemin güvenirliği de artıyor.
 
Cisim Dalgası Büyüklüğü (Mb): Yüzey dalgaları yerine, derinliklere inen dalgaların ölçüldüğü yöntem.