Yaşar Kemal kimdir Yaşar Kemal sözleri şiirleri ölüm tarihi nedir? Milyonlarca vatandaş bu soruların yanıtlarını araştırıyor. Yaşar Kemal eserleri ve kitaplarıyla ün salmış büyük bir üstattır. Anadolu insanının zulmün karşısında başkaldırışını çarpıcı bir şekilde aktaran Yaşar Kemal, ölüm yıl dönümünde anılıyor. Türk Edebiyatı’nın ulu çınarı Yaşar Kemal aramızdan ayrılışının 3. yılında birçok etkinlikle anılıyor. Yaşar Kemal için ilk etkinlik Yapı Kredi Yayınları (YKY) tarafından bugün 18.30’da YKY Loca’da yapılacak. Anma programında Nâzım Oyuncuları,Yaşar Kemal’in Bugünlere Bahar İndi kitabındaki şiiri “Kırmızı Deynek”ten uyarladıkları gösteride Kemal’in barış, kardeşlik, doğa, insan ve gelecek sevgisini anlatan dizelerini okuyacak ve yazarın en sevdiği türküleri seslendirilecekler. Usta kalem Yaşar Kemal, üçüncü ölüm yıldönümünde dün Nazım Oyuncuları’nın sahne aldığı, “Kırmızı Deynek” adlı etkinlikle Maltepe’de anıldı. Nüfus cüzdanına ancak ilkokulda sahip olabilen Yaşar Kemal'in doğum tarihi kayıtlara 1926 olarak geçti. İşte Yaşar Kemal hayatı ve kitapları, ödülleri…
Maltepe’de anıldı
Usta kalem Yaşar Kemal, üçüncü ölüm yıldönümünde dün Nazım Oyuncuları’nın sahne aldığı, “Kırmızı Deynek” adlı etkinlikle Maltepe’de anıldı. Maltepe Belediyesi’nin ev sahipliği yaptığı anma programı, Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Ünlü oyuncular Gülsen Tuncer, Metin Coşkun, Levent Ülgen, Ayşegül Alpak ve Orhan Aydın’ın sahne aldığı program, ünlü yazarı anlatan kısa bir belgesel gösterimiyle başladı. Kemal’in, “Bugünlerde Bahar İndi” kitabında yer alan “Kırmızı Deynek” şiirinden uyarlanan gösteride, barış, kardeşlik, doğa, insan sevgisinin anlatıldığı dizeleri okundu. Besteci ve müzisyen Emin İgüs de anma etkinliğinde, bağlaması eşliğinde Sabahattin Ali, Neşet Ertaş, Ahmed Arif, Nâzım Hikmet ve Rıfat Ilgaz’ın şiirleri eşliğinde türküler seslendirdi. Tiyatro sanatçısı Orhan Aydın, umut kelimesini ve bir ömür umut etmeyi Yaşar Kemal’den öğrendiklerini belirterek, “Yaşar Kemal inancın, korkunun, üstüne yürümenin ve isyanın adı oldu bizim için. Romanları, öyküleri, şiirleri ve röportajlarıyla Çukurova’dan çıkıp, önce Türkiye’yi, sonra insanlığı kucakladı” dedi.
YAŞAR KEMAL KİMDİR?
Yaşar Kemal için yalnızca edebiyatçı demek yanlış olacaktır. Küçük yaşta hayatın tüm olumsuz yönlerini gören yazar pek çok zorluğun da üstesinden gelmiştir. Bu nedenle yalnızca edebiyatla ilgilenerek değil zaman zaman pirinç tarlasında çalışarak, zaman zaman ırgatlık yaparak hayata tutunmaya çalışmıştır. Sonrasında arzuhalcilik ve öğretmenlik yaparak biraz daha kendini geliştiren yazar, kısa süre sonra tanınan bir isim olmuştur. Yaşar Kemal yazarlık hayatına adım attıktan sonra önü biraz daha açılmış ve gazeteciliğe de devam etmiştir.
USTA YAZAR YAŞAR KEMAL’İN HAYATI
Yaşar Kemal, 6 Ekim 1923 tarihinde dünyaya gelmiştir. Aslen Adanalı olan yazar, Osmaniye ilçesinin Gökçedam köyünde doğmuştur. Gerçek ismi Kemal Sadık Göğçeli olan yazarın edebiyat dünyasında Yaşar Kemal olarak tanındığı bilinmektedir. Çiftçi Sadık Efendi ve Nigar Hanım’ın oğlu olan Yaşar Kemal henüz 4 yaşında iken sağ gözünü kaybetmiştir. 5 yaşında tüm hayatının gidişatını değiştirecek olan olay yani babasının ölümü gerçekleşmiştir.
5 yaşında, töre nedeniyle babasını kaybeden Yaşar Kemal, ortaokul yıllarından itibaren ailesine bakabilmek için çalışmaya başlamıştır. Henüz okulunu tamamlayamadan bırakmak zorunda kalan yazar, amelelik ve ırgatlık yaparak hayata adım atmıştır. Daha sonra önüne çıkan fırsatları değerlendiren Yaşar Kemal kütüphane memurluğu ve öğretmenliğe adım atabilmiştir.
YAŞAR KEMAL YAZARLIĞA BAŞLANGICI
Cezaevinde 15 gün kalan Yaşar Kemal çıktığında kendi hayatını değiştirme kararını çoktan vermiştir. İstanbul’u bunun için uygun bulan yazar, geldiğinde Abidin Dino ile tanışmış onun verdiği Don Kişot isimli eserden oldukça etkilenmiştir. İstanbul’a ilk geldiği yıllarda Batı edebiyatına yakınlaşan yazar; Homeros, Moliere, Balzac ve Tolstoy gibi isimlerin etkisinde kalmıştır. Ayrıca Türk edebiyatının büyük isimlerinden Karacaoğlan, Orhan Veli, Dadaloğlu, Sait Faik Abasıyanık’ın tarzları da ona çok yakın gelmiştir. Halk dilini benimseyen Yaşar Kemal; sade, akıcı ve kaliteli bir içerikle eserlerini kaleme almaya devam etmiştir.
İstanbul’a geldiğinde hikayelerini tanınan yazarlara gönderen Yaşar Kemal, birkaç yazar tarafından takdir edilmiş ve röportaj yapma göreviyle gazetelerde çalışmıştır. Gazetede yayımladığı ilk röportaj dizisi olan Sünger Avcıları ile çok büyük ses getirmiştir. 1955 yılında ise asıl ses getiren ve herkes tarafından tanınmasını sağlayan İnce Memed isimli eserini yayımlamıştır.
YAŞAR KEMAL’İN EDEBİ KİŞİLİĞİ
Yaşar Kemal, eserlerinde olabildiğince sade ve akıcı bir üslup kullanmayı tercih etmiştir. Çoğu eserinde Çukurova yöresinin insanını anlatan yazar, bu anlatım tarzını herkesin anlayabilmesini istemiştir. Bu nedenle olabildiğince sade bir dil kullanmıştır. Çukurova insanının yaşadığı sıkıntılar, zorluklar, kan davası, değişimler onun eserlerinin temelini oluşturmuştur. Yaşar Kemal için bir nevi kendi hayatını kaleme almıştır denilebilir.
Bunun yanında etkilendiği Batı dünyası Yaşar Kemal’in eğitim görmediği halde muhteşem bir kalem olmasına da yardımcı olmuştur. Toplumun sıkıntılarını dile getirmeden yalnızca kendini ve kendi duygularını anlatanları benimsemeyeceğini söyleyen yazar, herkesin içine bu kadar rahat girebilmeyi de buna bağlamıştır. Türkiye sınırları içerisinde en çok okunan eserlerden biri olan İnce Memed bu nedenle bu kadar çok sevilmiş ve aileden biri olarak görülmüştür.
USTA YAZAR YAŞAR KEMAL’İN ÖZEL YAŞAMI
Yaşar Kemal, 15 gün tutuklu kaldığı sürenin ardından İstanbul’a gelmiş burada kendine daha düzenli ve daha iyi bir hayat kurmak istemiştir. 1952 yılında Sarı Sıcak isimli eseri yayımlanmış ve istediği başarıyı yakalamıştır. Aynı yıl Thilda Serrero ile tanışan yazar, onunla eserleri üzerine derin sohbetler etmiştir.
İngilizce ve İspanyolca bilen Thilda Serrero, Yaşar Kemal’in eserlerinin çevirmenliğini üstlenmiştir. Bu çevirmenlik başarısı ile Yaşar Kemal, Avrupa’da da tanınan isimlerden biri olmuştur. Hayatının aşkı olarak Thilda Serrero’yu gösteren Yaşar Kemal iş arkadaşlığını evlilik teklifiyle hayat arkadaşlığına taşımıştır. 2001 yılında Thilda Serrero vefat edene dek 50 yıllık evlilikleri olmuştur. 2002 yılında Ayşe Semiha Baban ile dünya evine giren yazar, 2015 yılında solunum yetmezliği nedeniyle hastaneye kaldırılmıştır. 28 Şubat 2015 yılında 92 yaşında hayata gözlerini yummuştur.
YAŞAR KEMAL’İN ESERLERİ
İlk uzun hikayesini henüz askerlik yaparken kaleme alan Yaşar Kemal 1943 yılından sonra Pis Hikaye, Bebek, Dükkancı isimli eserleriyle duyulmuştur. Asıl şöhretini 1952 yılında yayımlanan Sarı Sıcak isimli eseri ile kazanmıştır. Daha sonra Sarı Sıcak-Bütün Hikayeler isimli eserinde pek çok hikayesini bir araya getirmiştir.
İnce Memed, Teneke, Yer Demir Gök Bakır, Ortadirek, Ölmez Otu Yaşar Kemal’in bilinen en önemli romanlarıdır. Ağrı Dağı Efsanesi, Binboğalar Efsanesi, Kuşlar da Gitti, Yılanı Öldürseler diğer romanlarından birkaç tanesidir. Yazarın kaleme aldığı; Bu Diyar Baştan Başa, Bir Bulut Kanıyor, Peri Bacaları, Yanan Ormanlarda Elli Gün isimli röportaj eserleri de bulunmaktadır.
ÖDÜLLERİ
ÖDÜLLERİ
Kemal hayatı boyunca Fransa Kültür Bakanlığı tarafından verilen Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı'nın da aralarında bulunduğu birçok ödül aldı.
1955 Gazeteciler Cemiyeti Başarı Armağanı (“Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” adlı röportaj dizisi ile)
1956 Varlık Roman Armağanı (İnce Memed ile)
1966 İlhan İskender Armağanı (Teneke’den aynı adla uyarlanan oyunu ile)
1966 Uluslararası Nancy Tiyatro Festivali Birincilik Ödülü ("Yer Demir Gök Bakır" romanından Nihat Asyalı'nın sahneye uyarladığı, Yılmaz Onay'ın sahneye koyduğu “Uzun Dere” oyunu ile. Türkiye ödülü, Brezilya ile paylaştı.)[17]
1974 Madaralı Roman Armağanı (Demirciler Çarşısı Cinayeti ile)[18]
1977 Fransa Eleştirmenler Sendikası En İyi Yabancı Roman Ödülü (Yer Demir Gök Bakır ile)
1978 Fransa'da En İyi Yabancı Kitap Ödülü (Ölmez Otu ile)
1979 Fransa “Büyük Jüri” En İyi Kitap Ödülü (Binboğalar Efsanesi ile)
1982 Uluslararası Cino Del Duca Ödülü
1984 Fransız Legion d’Honneur Ödülü Commandeur payesi
1984 TÜYAP Kitap Fuarı Halk Ödülü
1985 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü
1986 Orhan Kemal Roman Ödülü (Kale Kapısı ile)
1988 TÜYAP Kitap Fuarı Halk Ödülü
1988 Fransa Kültür Bakanlığı Commandeur des Arts et des Lettres Nişanı
1991 Fransa Strasbourg Üniversitesi Onur Doktorası
1992 11. TÜYAP Kitap Fuarı Onur Yazarı
1992 Antalya Akdeniz Üniversitesi Onur Doktorası
1993 Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü
1994 Mülkiyeliler Birliği Rüştü Koray Armağanı
1995 Morgenavissen Jylaand-Pösten Ödülü (Danimarka)
1996 Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü[19]
1996 Kanın Sesi ile Akdeniz Yabancı Kitap Ödülü (Perpignan, Fransa)
1996 VIII Katalunya Uluslararası Ödülü (Barcelona, İspanya)
1996 Lillian Hellman/Dashiell Hammett Baskıya Karşı Cesaret Ödülü, İnsan Hakları İhlallerini İzleme Örgütü, (New York)
1997 Toplu eserleri için Premio Internazionale Nonino Ödülü, İtalya
1997 Kenne Vakfı Düşünce ve Söz Özgürlüğü Ödülü (Uppsala, İsveç)
1997 Norveç Yazarlar Birliği ödülü, Wole Soyinka ile ortak
1997 Frankfurt Kitap Fuarı Alman Yayıncılar Birliği Ödülü
1998 Frei Üniversitesi Berlin Fahri Doktora
1998 Bordeaux Yayıncılar Birliği Yabancı Edebiyat Ödülü
2002 Bilkent Üniversitesi Fahri Doktora
2003 Z. Homerus Şiir Ödülü
2003 Savanos Ödülü (Selanik)
2003 Türkiye Yayıncılar Birliği Yayıncılık Emek Ödülü.
2008 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük ödülü
2009 Çukurova Üniversitesi, Fahri Doktora
2011 Légion d'honneur
2013 Krikor Naregatsi Nişanı
2014 Beyaz Martı Edebiyat Ödülü
YAŞAR KEMAL ŞİİRLERİ
1. Talih
Gün vurdu dağların ardına
göğün maviliğini
özlediğimiz an
gün vurdu dağların ardına
sabah buram buram tüttü
bacalardan
Terk etti yuvaları kuşlar
dudaklarda şarkılar güldü
köy çocuklarının topladığı yıldızlar
harman yerlerine döküldü
nura bulandı başaklar
taze bir ninniyle gerindi toprak
alınlarda billur ter damlaları
ve sebepsiz yaşamak
Gün vurdu dağların ardına
bir sabah buğusu halinde huzur
dağıldı tarlalara
gün vurdu dağların ardına
yaban gülleriyle büyüyen talihim
selam durdu bahara…
2. Şikayet
Hey bre ağalar
beği şikayet edelim
söylen çektiğimiz neden
yoğu şikayet edelim.
Yollar menzilde kalıyor
alçaldıkça alçalıyor
buluttan rüşvet alıyor
göğü şikayet edelim.
Fezalar dolusu dert var
yalnız köylülerde mert var
boş yere akıyor sular
dağı şikayet edelim.
Turna bağının gülüyüz
taşlı dağların yoluyuz
göğcelim şimdi ölüyüz
sağı şikayet edelim…