Türkiye İş Kurumuna (İŞKUR) aylık olarak verilen işgücü çizelgeleri, işgücü piyasasındaki istihdam durumunu düzenli biçimde takip edilmesini ve kamu otoritelerine bildirmelerini sağlayan önemli bir yasal yükümlülüktür.
Bu çizelgeler aracılığıyla işyerinde çalışan işçi sayısı, işe giren ve işten ayrılan personel bilgileri, çalışma süreleri ve diğer istihdam verileri kayıt altına alınmaktadır. Böylece işgücü piyasasının güncel durumu hakkında sağlıklı veriler elde edilirken, işverenin mevzuata uygun şekilde çalışan hareketlerini belgelemesi mümkün hale gelmektedir.
Aylık işgücü çizelgelerinin İŞKUR'a bildirimi yasal bir zorunluluk olmasının yanında, işyerinin insan kaynakları yönetimi açısından da önemli bir veridir. Bu çizelgelerin düzenli olarak hazırlanması ve bildirilmesi, işverenin istihdam yapısını değerlendirmesine, personel planlamasını doğru yapmasına ve olası idari yaptırımlara maruz kalmamasına yardımcı olmaktadır.
Ayrıca İŞKUR'un istihdam politikalarının geliştirilmesinde de bu verilerden yararlanılması, çizelgelerin hem mikro hem de makro düzeyde stratejik bir önem taşımaktadır.
İşgücü piyasası verilerini, yerel ve ulusal bazda derlemek, analiz etmek, yorumlamak ve yayınlamak, işgücü arz ve talebinin belirlenmesine yönelik işgücü ihtiyaç analizlerini yapmak veya yaptırmak İŞKUR'un görevleri arasında yer almaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 3'üncü maddesinde "Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır." hükmü yer almaktadır.
Ek olarak 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un 21'inci maddesinde "Kurum tarafından, kamu ve özel kesim işyerlerinden iş ve işgücü konularında bilgi istenildiğinde, belirtilen süre içinde bilgi verilmesi zorunludur." hükmü bulunmaktadır.
İşyerine ait aylık işgücü çizelgesi, elektronik ortamda bildirilmektedir. Aylık işgücü çizelgesi doldurulurken sırasıyla işyeri gelişimi, çizelge detayları, mesleklere göre dağılım, muafiyet bilgileri, istihdam bilgileri ve karşılanmasında güçlük çekilen meslekler bölümü doldurulmaktadır. İlgili aya ait veriler, en geç takip eden ayın sonuna kadar işveren tarafından İŞKUR sistemine girilmelidir.
Aylık işgücü çizelgesi, yalnızca işyerindeki çalışan sayısının bildirilmesini sağlamamaktadır. Aynı zamanda çalışan sayısına bağlı olarak doğan yasal yükümlülüklerin de takibini mümkün hale getirmektedir.
İşverenin istihdam ettiği toplam çalışan sayısı, belirli sınırları aşması halinde engelli işçi çalıştırma, belirli sayıda stajyer bulundurma ya da kadın çalışan sayısına bağlı olarak kreş ve emzirme odası açma gibi yükümlülükleri doğurmaktadır.
İŞKUR'a aylık işgücü çizelgelerinin bildirilmesine ilişkin yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenler idari para cezası yaptırımı ile karşılaşabilmektedirler. İdari para cezası 4904 sayılı Kanun'un 20/i maddesine göre uygulanmakta olup İŞKUR tarafından istenilen bilgi ve belgelerin verilmemesi halinde her bir fiil için yasal faiz hariç olmak üzere 2025 yılı için 40.827 TL'dir.
Sonuçta İŞKUR'a aylık işgücü çizelgesi bildirim yükümlülüğü, hem işverenin mevzuata uygun hareket etmesini sağlayan bir sorumluluk hem de ülke genelinde istihdam politikalarının sağlıklı biçimde oluşturulmasına katkı sunmaktadır.
Bu bildirimlerin düzenli, eksiksiz ve doğru şekilde yapılması, işyerinin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesini garanti altına alırken, aynı zamanda istihdamın niteliği ve niceliği hakkında güvenilir verilerin elde edilmesine de olanak tanımaktadır.
