Kokunuz çıktı (Talaat rıhatukum) Beyrut’daki halk hareketinin adı. Lübnan’da çöp işi özelleştirilmiş ancak son ihalede anlaşma sağlanamamış ve Beyrut’ta iki aydır toplanamayan çöpler insan sağlığını tehdit etmeye başlamıştı. Bunun üzerine kokan çöpleri ve ihalesindeki yolsuzluğu protesto için Beyrut halkı ‘Talaat rıhatukum’ sloganıyla meydanlara çıkmıştı.
Görünürde son derece haklı bir gerekçe ile sivil toplum örgütleri hak talep ediyordu/ediyor. Tıpkı bizdeki Gezi Parkı’nda ağaçların naklini protesto gibi.
Fakat gösteriler masum talep olmaktan çıkmış tıpkı Beyoğlu’nda dükkanların yağmalanması araçların kundaklanması gibi eylemlere dönüşmüştü.
Beyrut’taki gösterilerde eylemler şiddete dönüşmüş, iş yerleri tahrip edilmiş, vitrinler indirilmiş hatta trafik işaretleri bile bu şiddetten nasibini almaya başlamıştı.
Eylemciler sorunun çözülmesi için en son hükümete 72 saat mühlet verdiler.
***
Peki kim bu eylemciler ve olayların perde arkasında ne var?
Önce şunu hatırlatmakta fayda var ki Lübnan’da bilinen şekliyle bir devlet yapısı yok. Devletin kurumlarının cemaatler arasında taksim edildiği ilginç bir yapı var. Mesela cumhurbaşkanı Maruni, başbakan Sünni, meclis başkanı Şii olmak zorunda. Diğer kurumlar da böyle taksim edilmiş vaziyette.
Özetlemek gerekirse Lübnan’da bir devlet yok cemaatlerin birlikte yaşama bilinci var demek doğru olur. Uzun süreli iç savaş Lübnan halkına birlikte yaşama bilincini öğretti diyebiliriz.
Ancak Ortadoğu’da işler karışınca Lübnan’da da bu birlikte yaşama bilinci cemaatlerin arkasındaki bölgesel güçlerin politikalarına kurban edildi/ediliyor.
Maalesef.
***
Mesela uzun süredir cumhurbaşkanı seçilemiyor. Cemaatler bir şahıs üzerinde anlaşamıyorlar.
Çöplerin toplanmaması ve yolsuzluk iddiaları üzerine başlayan gösterilerin de siyasiler tarafından istismar edildiği anlaşılıyor.
Tıpkı Türkiye’deki gezi olaylarının hükümetin düşürülmesi eylemlerine dönüştüğü gibi .
Gösteriler bir taraftan Şiilerin desteklediği cumhurbaşkanı adayı Mişel Avn tarafından istismar edilirken bir taraftan da Sünni başbakan Temam Sellam’ın muhalifleri istismar etmekte ve hükümetin istifasını istemekte.
Göstericilerin içinde Sünnilerden başka her grup var dersek belki mevzu biraz daha netleşebilir.
***
Lübnan’ın en güçlü cemaatlerinden biri İran güdümündeki Hizbullah.
Hizbullah demek İran demektir.
İran hem Akdeniz politikaları sebebiyle hem de Suriye sorunu sebebiyle Lübnan’da Hizbullah ağırlıklı bir hükümet istiyor. Bu politikanın takipçisi tabiî ki Hizbullah.
Beyrut’taki masum gösteriler maalesef bazı sızmalar ve ajitasyonlar sebebiyle siyasi bir vecheye bürünüyor ve mesele çöp meselesi olmaktan çıkıyor bölgesel bir soruna dönüşüyor.
Göstericiler Lübnan siyasetçilerine ‘kokunuz çıktı’ diyorlar, haklılar ama çıkan öteki koku maalesef İran’nın politik kokusu!
Resuller karıştı!
Pazar günü “İstikrar kabinesi” başlıklı yazım yazı işlerindeki bir teknik arıza sonucu Resul Kurt adıyla yayınlanmıştır. Pazar günü “niye yazın yok?” diye mesaj gönderen okurlara arz olunur.
Hoş geldin!
Türkiye’deki olağanüstü şartların zorlamasıyla otuzbeş yıl vatancüda olduktan sonra, şartlar normalleşince ülkesine dönen ve dün gazetemizde ilk yazısı yayınlanan değerli insan, aziz dostum Selahaddin Eş beye “Hoş geldin” diyor ona bu imkanı veren gazete yönetimine teşekkür ediyorum.