Trump’ın danışmanı Güney Kafkasya’dan kesin tavır bekliyor

Bolton’un Güney Kafkasya ziyareti açık ve net Amerikan beklentilerinin rengini ortaya koydu. “Amerikalıların kesin tavır” isteklerini, Gürcistan hep parça parça Azerbaycan’a iletirdi. “Ermenistan, Rusya ile karşı karşıya gelmesin” diye, hep olay dışında tutulurdu. Şimdi Paşinyan Devrimi ile beraber Amerikan tarafı, Erivan’dan da tavır beklentisini açıktan ifade etmeye başladı. 

Amerikan Başkanı’nın danışmanı Bolton’un, Kafkasya ziyaretinde ciddi sinyaller, dikkat çekici sonuçlara ışık tutan adımların şeklini de beraberinde sunmuş oldu. 

Amerika; Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan’dan, Rusya ile ilişkiler konusunda açıktan tavır beklemekte. İran’ın “esas hedef” olduğu da aşikârdır. Ermenistan’ın dünyaya açılan kapısını İran temin etmekte. Bolton’un; İran’la alakalı Ermenistan’dan da tavır beklemesi, durumun telaşından haber vermekte. Amerika; Ermenistan’ın hep İran konusunda da gerginlik dışında kalmasını isterdi. Şimdi ise Ermenistan’ın tek kapısı olan İran’la ilişkilerini bozacak nitelikte tavır beklemesi, Amerika-İsrail ittifakının nasıl bir aceleci tavrın içinde olduğunun işareti. 

Ha bu arada, Amerika; Erivan’a “Karabağ konusunda” Azerbaycan’ın tutumuna yakın tavırda söylem devreye sokması da enteresandır. Türkiye ve Azerbaycan’ın tezlerine yakın tezin Bolton tarafından kullanılması, Güney Kafkasya konusunda nasıl bir denge güdeceklerini belirlemekte. 

ABD-İsrail ittifakı; Rusya ve İran’la Güney Kafkasya hattının arasını açma çabasında olduğu aşikârdır. İran sınırlarını, kontrol dışında bırakmamak için Rusya’nın yeni hamlelerine kapı açacak içeriktedir, bu yeni Amerikan adımları. 

Ermenistan’ın; İran ve Rusya karşıtı tutumlara itildiği takdirde, Karabağ’da nasıl bir süreç başlar, ona da bakmamız lazım. 

Kim olursa olsun, Güney Kafkasya’da savaş ortamı kesinleşirse, bu yeni ve kalıcı yeni krizin devreye girmesi anlamı taşımaktadır. 

Konjonktürel olarak durumu değerlendirme çabası Azerbaycan için de akıllıcadır. Lakin diğer yandan Rusya ve İran faktörünü karşısına alarak hareket edeceğini beklememek lazım. İsrail ise herkesi fevri adımlara zorluyor. İsrail’in en az Amerika kadar Güney Kafkasya’ya merakını anlamak zor değil. Kendi bölgesinin saygın ve kabul edilir devleti olamamışken, İsrail’in küresel oyunların merkezi olan bölgelere, mesela Güney Kafkasya’ya merakını veya oralarda hükümetler üzerindeki etkisini anlamak, hem zor hem de zor değildir. Amerika-İsrail ittifakının, İran ve Rusya üzerine kurgulamak istediği Güney Kafkasya hamlesi, şimdilik sonuç verecek içerik taşımamakta. Lakin biraz ileriye bakılırsa, bu adımların olumsuz sonuçlarını şimdiden okumakta yarar vardır. Özellikle Kafkasya’daki devletler, gelecek belanın şeklini şimdiden görmek zorundadır!