Bir filmi izlemek ya da okumak

Sinema yazarı Burak Göral’ın son kitabı Çocukla Sinema geçtiğimiz günlerde okurla buluştu. Kitap, ebeveynlere çocukla film izleme konusunda kılavuz niteliği taşıyor. Göral, kitapta ilk olarak 12 yaşına basmadan önce çocukların izlemesi gereken 52 filmi listeliyor, gerekçeleriyle birlikte. 

Burak Göral, filmi çocukla konuşmanın, hikâyede anlatılanı birlikte irdelemenin, çocuğun mesajı alıp almadığını test etmenin önemli olduğunu düşünüyor. “Film izlemek sadece kendi süresi içinde yapılan bir eylem olmamalı.” diyen Göral, film sonrasında çocuklarla o filmden ne öğrendiğinin konuşulmasının o hikâyenin özünü hayata geçirmek konusunda da yardımcı olacağını belirtiyor ve ekliyor: “Klasik filmleri çocuğa izletmek gerekiyor. Örneğin Neşeli Günler, Charlie Chaplin’in Yumurcak filmi, Komşum Totoro ve Miyazaki filmleri çocukların empati, merhamet, yaşamla ilgili duygularını destekler ve zihnini açar. Doğru filmlerle büyüyen çocuklar daha hayvansever ve daha duyarlı çocuklar olur. Ters etki yaratacak filmlerden çocuklarımızı uzak tutalım.” 

BUNUN BİR İHTİYAÇ OLDUĞUNU ANLADIM

Kitapta 150’ye yakın çocuk filmi eleştirisi var. Çocukların filmi izledikten sonra, yıldız verip yorum yapabileceği, en sevdiği karakterin kim olduğunu belirteceği bir etkinlik sayfası da bulunuyor. En sonunda ise yaşlara göre film sınıflandırması verilmiş. Çocukla Sinema kitabının sosyal medya hesapları da var. Göral burada aktif olarak paylaşımlarda bulunuyor: “Sosyal medya hesaplarını geçen Kasım ayında açtım. Artan bir ilgiyle devam ediyor. İnternet sitesi 23 Nisan’da açılacak. Sitede kitapta olmayan filmler yer alacak. Oldukça interaktif bir site olacak. Ebeveynler filmlere not verecek ve yorumlar yapabilecek. Bu yorumları herkes görebilecek. Kendi listelerini yapıp paylaşabilecekler. Biz de oldukça spesifik listeler yapacağız.” 

Peki, kitabın çıkış noktası neydi? “Baba olduktan sonra sadece kendi çocuğum değil, başka çocuklar da daha görünür bir şekilde dikkatimi çekmeye başladı. Anne baba olan arkadaşlarımla çocuklar hakkında konuşuyorduk. Öte yandan parka, okula giderken diğer çocukları da gözlemlemeye başladım. Ve kiminle karşılaşsam bana hep şunu soruyorlardı: Çocuklara ne izletelim? Önerilerin neler? Ben de hep o an aklıma gelen ne varsa söylüyordum. Bu sorular giderek arttı ve bunun bir ihtiyaç olduğunu anladım.” diyor ve ekliyor: “Film eleştirmeni olarak bir liste yapmam gerektiğine karar verdim. Bu konuya bir katkım olsun istedim. Sitelerde her türlü liste var ama çocuklara yönelik liste eksikti. 4-5 yıl önce ben de oturup 36 filmlik bir liste yaptım. Bu çok büyük bir ilgi gördü. Öğretmenler, pedagoglar, aileler o kadar güzel mesajlar gönderdiler ki ben de genişletmeye karar verdim ve bir site ile kitap fikri doğdu. Önce kitaba yoğunlaştım ve kitap çıktı. Bütün derdim çocukların doğru videolarla, doğru içeriklerle, doğru hikâyelerle buluşmasına katkıda bulunmak. ” 

BABA OLDUKTAN SONRA SİNEMAYA BAKIŞIM DEĞİŞTİ 

“Bizim kuşağımız internetsiz kuşaktı. Ama şimdi çocuklar içine doğuyor. Biz bunları sonradan edindik. Dolayısıyla onların algıları çok açık, çok kolay anlıyorlar. Örneğin Ters Yüz filmini şimdiki çocuklar çok rahat algılayabiliyor. Çünkü artık ellerinde internet var. Youtube ile büyüyorlar. Ve Youtube kontrolsüz bir araç. Aile kontrol edemezse ciddi sorunlar yaşanabilir.” şeklinde konuşan Göral sözlerini şöyle sürdürüyor: “Çocuğu Youtube veya internetle yalnız bırakmamak lazım. Ona doğru ve güzel alternatifler sunmamız gerekiyor. Böylelikle çocuk daha bilinçli oluyor. Emre ile süreci böyle tamamladık. Ona klasik filmleri izletmek benim için büyük bir keyifti ve o da bunları çok rahat kabul etti.”

“Peki, bu kitap uzman psikolog, pedagog tarafından destekli mi yoksa tamamen bir sinema yazarı ve baba bakışı mı hâkim?” diye sorduğumda ise şöyle yanıtlıyor Göral: “Büyük ağırlığı sinema yazarı ve baba bakışı. Tabii ki çok makale ve araştırma okudum. Yabancı kaynaklardan yararlandım. Önerdiğim film başka ülkede nasıl karşılanmış, hangi yaş sınıfına girmiş, araştırdım. Filmler hakkında yazılmış yazılara baktım. Ama en çok çocuk psikolojisi okudum. Oğlum Emre ile izledikten sonra da çocuk bakışına dair önemli izlenimlerim oldu. Nelerden olumlu veya olumsuz etkilenebilir? Emre ile izlerken filmleri, bu bakıştan da okumaya alıştırdım kendimi.” 

Burak Göral’a oğlu Emre dünyaya geldikten sonra sinemaya bakışının, eleştirilerinin değişiklik gösterip göstermediğini soruyorum. Şöyle yanıt veriyor: “Evet, tabii ki değişti. Bazı meselelere daha duyarlı bakmaya başladım. Bazı filmleri anne baba olmadan önce daha farklı algılayabilirsin. En çok bunu anladım. Örneğin bazı filmlerdeki çocuk ve bebek kullanımından oldukça rahatsız olmaya başladım. Çocuk ölümlerinin olduğu sahneler Batı’da pek gösterilmez. Veya çok gizli yapılır. Ama bizim Türk filmlerinde bu ölümler gösteriliyor. Bunlar asla yapılmaması gereken şeyler. Etik hassasiyetler edinmeliyiz. Bazı komedyenlerimizin de daha sorumluluk sahibi olması lazım.”