29 Nisan 2024 Pazartesi / 21 Sevval 1445

Tarih yazan yiğitler Demirci Akıncıları

Milli Mücadele’de en güçlü sivil direnişe sahne olan bölgelerden biri Batı cephesi. Yunan kuvvetlerini deliye döndüren Demirci Akıncıları kumandanı ve Kaymakamı İbrahim Ethem Bey’in hikâyesi ise pek bilinmiyor.

GÜLCAN TEZCAN 26 Mayıs 2018 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
Tarih yazan yiğitler Demirci Akıncıları

İstiklal Harbi’nde yurdun dört bir yanında bağımsızlığımız için destanlar yazılmış. Doğu cephesinde Ermenilere, Güney Cephesinde Fransızlar ve Ermenilere karşı büyük mücadele verilmiş. Bir başka büyük direniş ise Yunanlılar’a karşı gösterilmiş. Ege bölgesinde yazılan destanlar tarih kitaplarının satır aralarında kalmış ne yazık ki, çok da bilinmez. Oysa Çerkez Ethem’in komutasındaki Kuva-yi Seyyare’nin kazanmış olduğu Milli Mücadele’nin ilk zaferi Demirci Savaşları’dır. Demirci, Milli Mücadele’de Türk Hava Kuvvetleri’nin düşmana karşı ilk hava saldırısını gerçekleştirdiği topraklardır. 

Merkezini Demirci’nin oluşturduğu Akıncılar bölgesi, İstiklal Harbi’nde özgün bir konuma sahip Yunan işgal bölgesinde bağımsız ve adeta “Benim meskenim dağlardır” diyerek işgali tanımayanların diyarıdır. Yunan işgali altındaki bir alanda kendi hâkimiyetlerini Yunanlılara kabul ettirmişlerdir. Demirci’deki bu direnişin fitilini ateşleyen ve şehrinin bağımsızlığı için dağlara çıkan kişi ise Demirci Kaymakamı ve Akıncılar Kumandanı İbrahim Ethem beydir. Demirci Akıncıları adıyla bir kitap da yazan İbrahim Ethem bey, İstiklal mücadelesini gün gün anlatırken Demirci halkının fedakârlıklarını, kahramanlıklarını, uğradıkları mezalimi de tarihe kayıt düşer. 

Demirci, İstiklal Madalyası’nı bekliyor

İstiklal Harbi’nin anlatıldığı Hasan İzzet Dinamo’nun “Kutsal İsyan” kitabında İstiklal Mücadelesi’nde önemli rolü olan iki ilçeden özellikle söz edilir. Bunlardan biri İnebolu’dur. İnebolu, İstiklal Savaşı’na bizzat katılmamasına rağmen İnebolulu kayıkçıların cephane taşımaktaki gayret ve başarıları ile “İstiklal Madalyası” ile ödüllendirildi. Demirci halkı da yüz yıl önce verilen savaşın Güney cephesinde mücadelelerin gerçekleştiği Gaziantep, Kahramanmaraş, Şanlıurfa ile Anadolu’nun kuzeyinde lojistik destek veren İnebolu gibi İstiklal madalyası ile onurlandırılmayı bekliyor. AK PARTİ - CHP ve MHP Manisa milletvekillerinin tamamı TBMM’ye Demirci’nin İstiklal madalyası ile taltif edilmesi için önerge verdi.

KUT’ÜL AMARE’DEN DEMİRCİ DAĞLARINA ‘PARTİ PEHLİVAN’

Demirci Akıncılarının Kaymakam İbrahim Ethem Bey’den sonra en önemli ismi olan Parti Pehlivan, (Mehmet Baskak) Bulgar, Sırp ve Yunan çetelerine karşı mücadele eder. 1916’da Süleyman Askeri Bey’in emrine girerek Irak cephesinde Kut’ül Amare’de ünlü Osmancık taburunda gönüllü olarak savaşır, on üç bin İngiliz askerinin esir alındığı bu zaferde o da yer almıştır.Manisa’nın işgal edilmesi üzerine Çerkez Ethem’in emrine girer, pek çok iç ayaklanmanın bastırılmasında görev alır. Milli Mücadele’de Yunanlılara karşı kazanılan ilk savaş olan Demirci Savaşları’nda Çerkez Ethem’in komutasındaki Kuva-yi Seyyare’nin en önemli ismidir.  Çerkez Ethem’in isyan etmesi üzerine “ Biz onunla düşmana kurşun atmak için anlaşmıştık, kardeş kanı dökmek için değil!” diyerek yanından ayrılır. Çerkez Ethem’in elindeki topları silah zoru ile alarak Milli orduya gönderir. Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem Bey tarafından Halil Efe ile Demirci Akıncılarının 11. müfreze komutanı olarak Demirci, Simav gibi kritik bir bölgenin güvenliğini üstlenir. Yunanlılara ait silah ve mühimmat trenini Killik Köprüsü’nde havaya uçurur.

YUNANLILARI PÜSKÜRTEN İLK HAVA SALDIRISI

Milli Mücadele’nin ilk askeri zaferi, Çerkez Ethem’in komutasında beş bin kişilik Kuva-yı Seyarre’nin on bin kişilik Yunan’a karşı zafer kazandığı 30 Temmuz - 22 Ağustos 1920 tarihlerinde gerçekleşen Demirci Muharebeleri’dir. Türk Hava Kuvvetleri uçakları havadan destek verir; Kartal filosundan Pilot Yüzbaşı Fazıl Bey ve sivil pilot Vecihi Bey, İstiklal Harbi’nin ilk hava saldırısını yapar.  1920 ortalarında Yunan işgalleri başlar. Demirci önlerinde Kuvayı Seyyare’nin Yunan kuvvetlerine ani baskın yapmaları ve taarruzlarını püskürtmeleri sonucu Yunan güçleri geri çekilir ve bu başarı Milli Mücadele’de bir dönüm noktası olur. 

YÜCE DAĞLARIN KARTALLARI 

İstiklal Harbi’nde Akıncılar Bölgesi olarak adlandırılan ve Demirci, Gördes, Selendi, Simav, Kula, Sındırgı, Bigadiç’in dağlık kısmını içine alan bölge büyük bir direnişe sahne olur. Bu destanı yazanlar Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem Bey’in liderliğinde savaşan Demirci Akıncıları’dır.

Bir buçuk yıl düşman kuşatması altında yok ve yoksul kalmışlar, yalnızca kendi güçlerine dayanmışlardır. Demirci Akıncıları; Balıkesir, Uşak, Denizli, Manisa, Kütahya, İzmir hatta Çanakkale’ye kadar uzanan, Ege ve Marmara kıyılarında son bulan bir mücadelenin köşe taşlarıdır. Düşmanla 60 defa çarpışmış, Milli orduya istihbarat sağlamış, birçok köyü yağmadan, yıkılmaktan kurtarmışlardır. 

Batı cephesinde işgal edilemeyen tek şehir: Demirci

TBMM adına kurdukları idare ile Akıncılar yöresinde asayişi korumuş, işgali fırsat bilen eşkıyaların kökünü kurutmuşlardır. 18 defa işgal ve geri alma mücadelelerin yaşandığı Demirci, Batı cephesinde işgal edilemeyen tek şehirdir. Ocak 1921’den 1922 Ağustos’una kadar sayıları 100’ü aşmayan Demirci Akıncılarının peşine Yunan genelkurmayı on iki bin kişilik bir tümenini takmış ve bu tümen Sakarya ve Büyük Taarruz sırasında savaşan Yunan birliklerine destek verememiş, Demirci Akıncılarını takip nedeniyle saf dışı kalmıştır. Yunan kuvvetlerine mühimmat taşıyan treni Alaşehir yakınlarında Killik Köprüsü ile birlikte havaya uçurmuşlardır. Yunanlıların geride daha çok asker tutmasını sağlayarak, silah, cephane ve yiyecek desteklerini sekteye uğratıp Sakarya ve Büyük Taarruz savaşlarının kazanılmasında büyük katkıda bulunmuşlardır. Demirci Akıncıları İstiklal Harbi içinde tümüyle gerilla yöntemleri ile başarıya ulaşmış özgün bir gruptur.