Uzaylıları İstanbul’a da bekleriz

Kimine göre boş bir hayal kimine göre öngörülen geleceği bugünden haber veren bir tür bilimkurgu. Ancak insan zekasının kapasitesini zorladığı da bir gerçek. Bilimkurguyla edebiyatın birleştiği an ise yeni bir dünyanın kilidini açar. Belki bu yüzden bilimkurgu filmlerinden ziyade kitaplarını okumayı daha çok seviyoruz. Hele sadece bir kitabın içinde onlarca bilimkurgu hikâyesine yer verilirse tadından yenmiyor. İşte Bilimkurgu Kulübü’nün (BKK) İthaki Yayınları’ndan çıkardığı Yeryüzü Müzesi böylesi bir seçki. Birbirinden başarılı on sekiz yazar, Yeryüzü Müzesi kitabı için en güzel bilimkurgu hikâyelerini kaleme aldı. Hatta bilimkurgu edebiyatının en önemli yazarlarından kabul edilen ABD’li Ursula K. Le Guin, Yeryüzü Müzesi için “Böylesi eserler en ihtiyaç duyduğumuz vakitlerde yakılan, etrafımızdakileri ve gitmemiz gereken yolu aydınlatan lambalardır. Bu lambaların yakıtı da hayal gücüdür” yorumunda bulundu. Biz de BKK’nin kurucusu İsmail Yamanol ve Yeryüzü Müzesi’nin yazarları Feraye Şahin, Selim Erdoğan ve Selin Arapkirli ile Türk bilimkurgusunu konuştuk. 

- Bilimkurgu Kulübü nedir? Neden bilimkurguyu seçtiniz?

İsmail Yamanol: Bilimkurgu Kulübü, geçmişi 90’lı yılların sonuna kadar uzanan bir kültür-sanat topluluğudur. Ülkemizin bilimkurgu alanındaki eksikliğini gidermek ve bilimkurguya hak ettiği saygınlığı verebilmek amacıyla kuruldu. Bir avuç bilimkurgu hayranıyla başlayan bu girişim, yıllar içinde büyüyüp yeşererek ciddi bir sanat topluluğu haline geldi. Bilimkurgu, günümüz bireyinin her türlü merak ve keşif duygusunu tatmin edebilen az sayıdaki uğraştan biri. Soru sorduruyor, sorgulatıyor, düşündürüyor. Ayrıca bilimkurgunun 21. yüzyılın kültürünü diğer türlerden daha iyi temsil ettiğini ve günümüzün karmaşık dünyasında bu temsilin kuvvetlendiğini görüyoruz. Eskiden birine “bilimkurgu hayranıyım” dediğinizde küçümseyici ve alaycı tepkiler alabiliyordunuz. Artık teknoloji çağında yaşıyoruz ve bilimkurgu insanlara o kadar da “uçuk” gelmiyor. 

Selim Erdoğan: Bu tür ayrımına ben pek inanmıyorum. İnsanlığın sınıflamaya olan zafiyetinden kaynaklanıyor sanıyorum. Bir şey yazıyorsunuz. Sonra yayıneviniz ona bilimkurgu deyiveriyor. O yapmazsa kitabınızı kitapçıda bilimkurgu bölümünde görüyorsunuz. Ben bir tema seçiyorum yazmak için. O temayı en estetik, kör göze parmak sokmadan ama yeterince vurgulu anlatmamı sağlayacak ortamı tasarlıyorum. Bilimkurgu anlatmak istedikleriniz için iyi bir fon. Güncel sorunlara, eğilimlerin gösterdiği gelecekteki sorunlara değinebilirsiniz. Size inanılmaz bir özgürlük verir. Orwell’in 1984’ü yazıldığı yıllarda günceldi. Bugün de Amerika’da en çok satan kitaplar arasına girdi. O dönem belki Sovyetler Birliği alegorisi olarak okunuyordu. Bugün günümüz Amerika’sının alegorisi.    

Feraye Şahin: Bilinmeyene duyduğum merak diyebilirim. Elbette bilinmeyen dediğiniz vakit çok geniş bir kavramı ele almış oluyorsunuz ancak sorduğunuz sorulara bilimkurgu üzerinden cevap aramak, olasılıkları hakkında hayal kurmak öyle zengin ve öyle keyifli ki derhal aklınızı çeliyor, inanılmaz bir düş evrenine biletlerinizi en önden ayırtıyor. Neden, nasıl diye sormak insanın doğasında var ve bu sayede hayatta kalıp insanlığın bugün geldiği noktaya ulaşmayı başardık. 

- Bu antolojiye nasıl dahil oldunuz?

Selim Erdoğan:  Ben son zamanlarda tanışsam da Bilimkurgu Kulübü çok uzun bir süredir faal. Sitenin yazar kadrosu çok iyi. Üstelik sürekli ve kaliteli içerik üretimini yıllardır çok da görülmemiş bir istikrarla başarıyorlar. Bu sayede hem sağlam bir yazar çevresini bir araya getirebilmiş hem de zengin bir yazma deneyimini bünyesinde biriktirmiş bir kulüp. Meyveleri iyice olgun bir ağaç gibi. İsmail Yamanol projeden bahsedince hemen kabul ettim. 

İsmail Yamanol: Yeryüzü Müzesi, öteden beri filizlenmekte olan yerli bilimkurgu edebiyatımız adına heyecan verici bir projeydi. Projenin arkasında Bilimkurgu Kulübü’nün olması, hem yazarlara hem de okurlara güven veren en önemli etkendi. Dolayısıyla yüksek beklentilere karşılık verilebilmesi için titiz bir çalışma içine girilmesi kaçınılmazdı. Ortaya çıkan iş herkesin içine sindi. 

Feraye Şahin: Türkiye Bilişim Derneği 2010 yılı öykü yarışmasına katılıp “Erguvan” adlı öykümle ikincilik ödülüne layık görülmüştüm. Aynı yarışmanın birincisi seçilen öykünün yazarı Sinan İpek’le de yarışmanın ödül töreninde tanışmıştık. Bu vesileyle iletişimimiz başlayıp devam etti. Bilimkurgu Kulübü’nden ve Yeryüzü Müzesi adlı kitap projesinden Sinan sayesinde haberdar oldum. Kulübün yerli bilimkurgu edebiyatını geliştirmek adına yaptıkları gerçekten heyecan vericiydi. Kulüp buraya adlarını yazmakla bitiremeyeceğim kadar çok insanın katkılarıyla harika işler başarmıştı ve Yeryüzü Müzesi adlı kitap projesini hayata geçirmek de bu anlamda büyük bir övgüyü hakkediyor. Söz konusu antolojide çağdaşlarımla yer almış olmaktan gurur duyuyorum.