Vizyonsuz temsiller üzerine şehir kimlikleri

Türkiye’de şehir kimlikleri algısı o şehrin yöresel ürünlerinin heykellerine indirgenmiş durumda. Malatya’ya gittiğinizde sizi karşılayan kayısı heykelinden tutun da, Denizli’nin devasa horozu, Kırşehir’in cevizi, İnegöl’ün çatala batırılmış köftesi ve yine Kızılcahamam’daki bazlama heykelleri şehir kimliğine asla hizmet etmeyen, üstelik estetikten bir haber yapılar olarak karşımıza çıkıyor. Hâlbuki şehir kimliğini kentin tarihi sosyolojisinden beslemek, soyut ve somut değerleri üzerine kurmak varken, akla ilk gelen, bir düşünce süreci içermeyen ve bölgenin coğrafyası ve demografisinden beslenmeyen bu yapılar ortadan kaldırılmadığı gibi inatla benzerleri inşa edilmeye devam ediyor. Şehir kimliğinin aslında ne demek olduğunu, bu tür vizyonsuz yapıların, şehrin kimliğine nasıl köstek olduğunu kent sosyoloğu Doç. Dr. Murat Şentürk ile konuştuk. Şehirlerimizin kimlik yönetiminin başarılı olduğunu düşünmeyen Şentürk, “Kimlik meselesi basit ve yüzeysel eserlere indirgenemeyecek kadar çok boyutlu bir meseledir. Kimliklerini önemseyen şehirlerin marka, piyasa eksenini merkeze koymadan önce mevcut birikimlerine odaklanmaları başlangıç için öncelikli adım olmalıdır.” şeklinde konuşuyor. 

DOÇ. DR. MURAT ŞENTÜRK: KENT KİMLİĞİ ÜRÜNDEN FAZLASIDIR 

Şentürk’e göre şehirlerin doğal, kültürel, tarihsel değerleri/unsurları kimliğinin bir parçasıdır ve şehirlerin kimliği yöreye özgü bir ürünün heykeliyle anlatılamaz. Hangi ürün olursa olsun şehrin kimliği üründen daha fazlasıdır. Çünkü şehri şehir yapan insandır, kültürdür, tarihtir, bunlardan oluşan bir terkiptir şehrin kimliği. Dolayısıyla bu heykeli yapan bu ürünler bırakın şehrin kimliğini güçlendirmeyi, aksine var olan kimliği zedelemekte, sadece bir ürüne indirgemektedir. Bu ürünlerin heykelleri bugün şehirlerimize, şehirlerimizin kimliğine yaptığımız büyük kıyımlardan biridir. “İster bir meyve-sebze, ister kapı ya da saat kulesi olsun hem sanat birikimimize hem de estetik dünyamıza yapılmış bir saldırı olarak tanımlamak mümkün bu heykelleri. Kimliğin zenginliğini, gücünü ancak sanattaki estetik düzey gösterebilir. Bu heykellere baktığımızda sanki bu topraklara estetik zevkin uğramadığını düşünebilirsiniz. Ancak bu coğrafyanın kültürel katmanları değerli bir estetik birikime sahiptir.” şeklinde konuşan Şentürk, bu birikimden beslenen sanatçılara, mimarlara yeterli imkânlar tanındığında bugüne değil geleceğe de taşan estetik eserlerin yapılmasının mümkün olacağını söylüyor.