Ahmet Şah Mesud kimdir? 'Pençşir Aslanı' Ahmet Şah Mesud ne zaman öldü?

Afganistan'da devam eden iç savaşın en kritik isimlerinden olan Ahmet Mesud'un babası olan Ahmet Şah Mesud, Pencşir direnişi'nin liderliğini yapan Afgan politikacıdır. Afganistan'da yaşanan çatışmalarda önemli rol oynayan Ahmet Şah Mesud, Taliban'a karşı oluşturulan Kuzey İttifakı'nın lideridir. Ahmet Şah Mesud'un ölümünden sonra oğlu direnişini sürdürmektedir. Peki Ahmet Şah Mesud kimdir? 'Pençşir Aslanı' Ahmet Şah Mesud ne zaman öldü?

AHMET ŞAH MESUD KİMDİR?

Vikipedi'de yer alan bilgilere göre; Ahmed Şah Mesud (1 Eylül 1953 - 9 Eylül 2001), Kabil'in kuzeyindeki Pençşir Vilayeti'nde bulunan Cangalak'ta Tacik kökenli bir ailede dünyaya geldi.

Asker olan babası, Kral Zahir Şah'ın ordusunda albay olarak görev yapıyordu. Çocukluğunun büyük bölümü Kabil'de geçti. Ardından bir Fransız Lisesi olan İstiklal'e kaydoldu. Sonra Kabil Politeknik Okulu'nda mimarlık okudu. Ancak okulu bitirme şansı bulamadı. 1970'li yıllarda İslami harekete katıldı.

Kabil Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Burhaneddin Rabbani'den etkilendi. 1973 yılında İslami hareketin ileri gelenleri arasına katıldı. 1974 yılında diğer liderler gibi Kral Davud rejiminin baskıları sonucu Pakistan'a gitti. 1975 yılında Davud yönetimini devirmek için yeniden ülkesine döndü. Kendisinden istendiği gibi Penşir Vadisi'ndeki Roka bölgesini ele geçirdi. Ancak ordunun müdahalesi sonucu yeniden Pakistan'a kaçtı. 1978 yılında Konar bölgesinde halkı komünistlere karşı silahlandırdı. 1979 yılında Penşir'e döndüğünde Sovyet işgaline karşı başlatılan cihadın ünlü komutanlarından biri oldu. Mesud, Sovyetlere karşı askeri başarıları ile ülke çapında ün salmaya başladı. Batılı gözlemciler Mesud'u "Yetenekli Stratejist" ve "Hindikuş'un Napolyon'u" diye tanımlıyorlardı. Ruslar 10 yıl süren işgalleri sırasında 80 km uzunluğundaki Penşir Vadisi'ne girmeye çalıştılarsa da bunda başarılı olamadılar. Penşir Vadisi onlar için kabusa dönüştü. Ruslar en sonunda 1989 Şubat'ında Afganistan'dan yenilmiş olarak geri çekildiler.

Ahmet Şah Mesud, bu kez Kabil'deki Necibullah'ın başkanlığını yaptığı komünist hükümete karşı savaşmaya başladı. 1992 yılının Nisan ayında Afganistan Özbeklerinin lideri Raşid Dostum'la anlaşarak Kabil'i ele geçirdi. Bu Mesud'un hayatındaki en büyük başarı oldu. Ahmet Şah Mesud Savunma Bakanlığı'na getirildi. Askerleri Kabil'in savunmasını üstlendi. Ancak birkaç kez el değiştiren Afgan hükümeti, Hizb-i İslami grubunun lideri Hikmetyar'la olan iktidar mücadelesi yüzünden Afganistan'da güvenli bir ortam sağlamada muvaffak olamadı. Kısa bir sürede Kabil tekrar savaş alanına döndü. 1994'te Afganistan'ın güneyindeki Kandahar'da ortaya çıkan Taliban örgütü, Kabil'e doğru ilerlerken en büyük direnişi Mesud gösterdi. Taliban yıllarca Kabil kapılarında kaldı. Taliban birlikleri silah kullanmadan arka arkaya vilayetleri ele geçirdi. Taliban yönetimine karşı olan gruplar 1998'de Kuzey İttifak adı altında birleştiler ve Mesud'u lider olarak seçtiler. Bu kez çatışmalar ülkenin kuzeyinde yoğunlaşmaya başladı. Şah Mesud, yeniden Penşir Vadisi'ne çekildi.

AHMET ŞAH MESUD NE ZAMAN ÖLDÜ?

Afgan komutan Ahmet Şah Mesud, 9 Eylül 2001 tarihinde Takhar vadisi'ndeki Hoca Bahauddin köyünde kendisiyle röportaj yapmak isteyen Belçika pasaportlu ve Fas asıllı iki kişinin intihar saldırısı sonucu hayatını kaybetti.

AHMED ŞAH MESUD'UN OĞLU AHMED MESUD KİMDİR?

Ahmed Mesud, "Pençşir aslanı" lakabıyla anılan Ahmed Şah Mesud'un oğlu. Şah Mesud, 1980'lerde Sovyet işgaline karşı, 1990'larda da Taliban'a karşı iç savaşta bölgede Kuzey İttifakı güçlerine önderlik etmişti, 2001'de El Kaide tarafından öldürüldü.

1989'da doğan Ahmed Mesud ise Tacikistan ve İran'da eğitimini tamamladıktan sonra, 2010-11 yıllarında İngiltere'deki Sandhurst Kraliyet Ordu Akademisi'nde askeri eğitim aldı.

Londra'daki Kings College Üniversitesi'nde Savaş Araştırmaları Bölümü'nden mezun olduktan sonra City Üniversitesi'nde uluslararası politika alanında yüksek lisans yaptı.

2016'da Afganistan'a dönüp siyasete atılan Mesud, 2019'da babasının Pençşir Vadisi'ndeki anıt mezarı başında yaptığı konuşmada, "özgürlük, adalet ve ılımlı bir İslami sistem ideallerine bağlılığını" ifade etti.

Afganistan'da ulusal uzlaşıdan yana olduğunu belirten Mesud, ülkede ademi merkeziyetçi bir yönetim çağrısı yaptı.

15 Ağustos'ta Taliban'ın Kabil'e girip ülkede kontrolü tümüyle ele geçirmesinin ardından, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Emrullah Salih ile birlikte, Taliban yönetimini reddetti ve Pençşir'de milisleri toplamaya başladı.

18 Ağustos'ta Washington Post gazetesine yazdığı mektupta, kendisini Ulusal Direniş Cephesi lideri olarak tanıttı ve "yeniden Taliban'a karşı koymaya hazır mücahitlerin" izinden gittiğini belirterek, uluslararası destek çağrısı yaptı. Mesud, dış ülkelerin desteği olmadan, ellerindeki silah ve mühimmatın kısa sürede tükeneceğini belirtti.

17 Ağustos'ta ise İtalyan La Repubblica gazetesine "Biz direnişiz, dünya bize yardım etmeli" başlıklı bir makale yazmıştı.

Aynı tarihte, BBC ve Washington Post da dahil birçok haber merkezi, Pençşir'de Taliban karşıtı bir cephenin kurulduğuna dair haberler geçti. Washington Post muhabiri Ezzatullah Mehrdad, cephede Ahmed Mesud'un yanı sıra Emrullah Salih'in ve eski savunma bakanı Bismillah Han Muhammedi'nin yer aldığını ve Taliban'a karşı direniş başlattığını yazdı.

Pençşir Vadisi nerede? Pençşir (Penşir) ne demek?