22 Mayıs 2025 Perşembe / 25 Zilkade 1446

Test uçuşları ABD'de başladı! İlk F-35 teslimatı için geri sayım

ABD'nin gelişmiş hava araçlarından F-35B'nin ilk teslimatı için geri sayım başladı. Müttefiklerine karşı son aylarda askeri ekipman satışına hız veren Washington yönetimi, yeni teslimatın yakın zamanda gerçekleşeceği beklentisiyle uçuş testlerine Teksas'ta resmen başladı. Bu satışla birlikte F-35B'nin, ABD, Birleşik Krallık ve İtalya'dan sonra bir başka ülkeye ilk teslimatı yapılmış olacak.

HABER MERKEZİ21 Mayıs 2025 Çarşamba 22:15 - Güncelleme:
Test uçuşları ABD'de başladı! İlk F-35 teslimatı için geri sayım

Yabancı basında yer alan habere göre, Japonya'nın ilk F-35B'si olan BX-1 olarak adlandırılan uçak, ilk test uçuşunu Kuzey Teksas üzerinde gerçekleştirdi. Bu olay, toplam 42 F-35B tedarik etmeyi planlayan Japonya tarafından satın alınan Kısa Kalkış ve Dikey İniş (STOVL) varyantı için operasyonel test sürecinin başlangıcını işaret ediyor. Japonya, ABD, Birleşik Krallık ve İtalya'dan sonra bu varyantı kullanan dördüncü ülke oldu. F-35B tedariki, modifiye edilmiş Izumo sınıfı helikopter muhripleri gibi deniz platformlarından hava operasyonları yürütme yeteneğini geliştirmek ve uzak adaların savunmasında tepkiyi artırmak için daha geniş bir Japon stratejisinin parçası olarak yorumlandı.

Japonya'nın F-35 programına katılımı, başlangıçta onu geliştirme aşaması faaliyetlerinden dışlayan uzun süredir devam eden silah ihracat kısıtlamaları tarafından şekillendirildi. Bu kısıtlamalar, Japonya'nın savunma sanayisinin rekabet gücünün azalmasına katkıda bulundu. Lockheed Martin, başlangıçta Japon sanayisi için nihai montaj ve bakım yetenekleri önerdi ve daha sonra ABD hükümetinin Japon firmalarıyla gizli teknolojileri paylaşma yetkisi vermesinin ardından Ekim 2011'de teklifini bileşen üretimi ve motor montajını da içerecek şekilde genişletti. 20 Aralık 2011'de Japon hükümeti, F-4 Phantom II'nin yerini almak üzere teslimatların 2016'da başlamasıyla yaklaşık 8 milyar dolara 42 F-35A tedarik etme niyetini duyurdu. Mayıs 2012'de ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı (DSCA), Kongre'ye 42 uçağı kapsayan 10 milyar dolarlık bir Yabancı Askeri Satış (FMS) anlaşması için bir rapor sundu.

2012 yılına gelindiğinde Japon yetkililer, 2013 mali yılından sonra sipariş edilen F-35'lerin Japonya'da üretilen bileşenleri içereceğini belirttiler. 2013 yılında Japon firmalarının radar ve motor parçaları da dahil olmak üzere 24 bileşen üreteceği doğrulandı. Mitsubishi Electric'e yedi radar bileşeni, IHI Corporation'a fan ve türbinle ilgili 17 motor bileşeni ve Mitsubishi Heavy Industries'e (MHI) arka gövde, kanatlar ve iniş takımı elemanlarının üretimi görevi verildi. 2012'de sipariş edilen dört F-35A'nın bitmiş ürün olarak teslim edilmesi planlanırken, 2013'te sipariş edilenler Japon bileşenlerini içerecekti. Yerel firmaları alt yüklenici olarak dahil etme kararı, Japonya'nın üretime katılırken yasal değişiklikler yapmadan silah ihracat kısıtlamalarını sürdürmesini sağladı.

F-35 PARÇALARININ ÜRETİMİ İÇİN HÜKÜMETİN KAPISINI ÇALDILAR

2014 yılında MHI, ihracat için F-35 parçalarının üretimini desteklemek amacıyla hükümetten sübvansiyon talep etti. Orijinal 42 F-35A'dan ilk dört ünite Fort Worth, Teksas'ta monte edildi ve geri kalanı Nagoya'daki Son Montaj ve Kontrol (FACO) tesisinde üretildi. Aynı yıl, Japonya Savunma Bakanı Itsunori Onodera, modernizasyon için seçilmeyen yaklaşık 100 F-15J savaş uçağını ek F-35 üniteleriyle değiştirme planını doğruladı. Eylül 2014'te Japon hükümeti, yerel olarak üretilen sistemlerin lojistik ve stratejik avantajlarına atıfta bulunarak F-35 performansını aşacak bir yerel gizli savaş uçağı geliştirme planlarını da duyurdu.

JAPONYA'YA SINIRLI OLARAK AÇIKLANMASI ÖNERİLDİ

Başlangıçta, Japonya Savunma Bakanlığı 105 ek uçağı yurtiçinde monte etmeyerek maliyetleri düşürmeyi planladı. Ancak, yerel üretim maliyetindeki düşüşler nedeniyle bu karar 2021'de geri alındı. Nisan 2019'da ABD, Lockheed Martin'in Japonya'nın yeni nesil F-3 savaş uçağı geliştirme sürecine katılma teklifinin bir parçası olarak F-35 yazılım kaynak kodunun Japonya'ya sınırlı olarak açıklanmasını önerdi. 18 Haziran 2019'da Japonya Savunma Bakanlığı, Japonya'nın F-35 programında müşteri statüsünden ortak statüsüne yükseltilmesini resmen talep etti. Savunma geliştirme planlama genel müdürü Atsuo Suzuki tarafından yapılan talep, o zamanki ABD savunma satın alma başkanı Ellen Lord'a hitaben yapıldı. Ortak statüsüyle ilişkili maliyet paylaşım sorumlulukları ve onay mekanizmaları hakkında ayrıntılı bilgi talep edildi. Bazı ABD yetkilileri talebi desteklese de, diğer müşteri ülkeler için oluşturabileceği emsal nedeniyle reddedilmesi bekleniyordu.

STOVL KABİLİYETİNE SAHİP TEK BEŞİNCİ NESİL SAVAŞ UÇAĞI

Lockheed Martin tarafından Northrop Grumman ve BAE Systems işbirliğiyle geliştirilen F-35B, STOVL kabiliyetine sahip tek beşinci nesil savaş uçağıdır. Şaft tahrikli bir Rolls-Royce LiftFan, iki yuvarlanma direği ve F135-PW-600 motoruna bağlı bir Üç Yataklı Döner Modül (3BSM) ile donatılmıştır. Bu sistem, kaldırma fanı, yuvarlanma direkleri ve nozuldan geçen hava akışını yöneterek dikey iniş ve kısa kalkış sağlar. Bu teknoloji, yaklaşık 30.000 şaft beygir gücü üreten düşük basınç türbininden gelen bir kavrama ve şaft tertibatına mekanik olarak bağlıdır. Uçağın maksimum brüt ağırlığı 60.000 pound'dur, ancak dikey iniş 40.600 pound'un altında olacak şekilde sınırlandırılmıştır. Bu gereksinimi karşılamak için, uçağın inişten önce yükünü azaltması veya yakıt boşaltması gerekebilir.

F-35B'NİN F-35A'DAN FARKI NE?

F-35B'nin F-35A'dan farklı olarak kuyruk kancası yoktur; HOOK/STOVL düğmesine basıldığında STOVL modu etkinleştirilir. F-35A'nın 9 g kabiliyeti yerine yapısal olarak 7 g manevra zarfıyla sınırlıdır. Kaldırma sistemi yerleşimi nedeniyle varyantın daha küçük silah bölmesi, dahili yük seçeneklerini kısıtlar. Harici pilonları da azaltılmış yük limitlerine tabidir ve yorgunluğu önlemek için en dıştaki istasyonlar yalnızca 1.500 pound olarak derecelendirilmiştir. F-35B'nin yakıt ikmal yöntemi bir sondaj sistemi kullanır. Yaklaşık 845 kilometre dahili yakıt menziline ve yaklaşık 1.670 kilometre tam menzile sahiptir. İtme-ağırlık oranı tam yakıtta 0,90 ve %50 yakıtta 1,04'tür.

F-35B'nin uçuş kontrol sistemi üç ana uçuş modunu destekler: CTOL, STOL ve VTOL. STOVL angajmanı, ağırlık sınırlarının karşılanmasını gerektirir ve nozul açılarında ve hava akışında otomatik ayarlamalar içerir. Uçuş sırasında uçak sıfır yer hızıyla sabit kalabilir, roll post ve nozul düzeltmeleri aracılığıyla rüzgara göre ayarlanabilir. Dikey inişler, ağırlık kısıtlamalarına bağlı olarak iki adet 1.000 lb Ortak Doğrudan Saldırı Mühimmatı (JDAM), iki adet AIM-120 hava-hava füzesi ve yakıt rezervi ile gerçekleştirilebilir.

Japonya'nın F-35B'ye yönelme kararı, sınırlı pist altyapısı veya deniz kısıtlamaları olan yerlerde kullanım için esnek hava gücü seçenekleri sağlamayı amaçlamaktadır. Uçak müttefik kuvvetlerle birlikte çalışabilirliği destekler. Tam aviyonik paketi, AN/APG-81 aktif elektronik taramalı dizi radarı, kızılötesi tehdit tespiti için AN/AAQ-37 Dağıtılmış Diyafram Sistemi ve AN/ASQ-239 elektronik harp paketini içerir. Ortaya çıkan tehditleri ve operasyonel gereksinimleri ele almak için devam eden yazılım ve donanım güncellemeleri uygulanmaktadır. F-35B'nin Japonya'nın kuvvet yapısına entegrasyonu, hem gemi tabanlı hem de ada tabanlı görevler için uygulamalarla hava gücü stratejisinde önemli bir değişimi işaret ediyor ve Tokyo'nun coğrafi olarak dağılmış topraklarında konuşlandırma seçeneklerini çeşitlendirme çabalarıyla uyumludur.

F-16'ların yerini alacaktı Dev anlaşma risk altında

  • F-35
  • savaş uçağı satışı
  • savunma