Ya piyon olacaktı ya şah mat

TÜRKİYE İÇİN ÖNEMİ NE?

Birkaç gün önce Tahran-Ankara hattında dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde bir temas kurulacağının işaretleri verilmişti. Ancak, Kandil’de poz veren İranlı bakanlar ve Suriye politikası sebebiyle oluşan gerginlik göz önüne alındığında Türkiye’nin Suudi Arabistan-İsrail bloğuna daha yakın durması muhtemel. Anlaşmadan rahatsızlığını dile getiren İsrail ve Suudi Arabistan da Türkiye’ye daha da yakınlaşmak isteyebilir.

ORTADOĞU İÇİN ÖNEMİ NE?

Suriye’de Esad yönetimine koşulsuz desteğini ilan eden İran yönetiminin barış görüşmelerinin gündemde olduğu bu dönemde bölgede daha çok söz sahibi olmak isteyeceği beklenebilir. Ülke dışında 200 binden fazla milisi olan Tahran yönetimi bundan sonra savaşçılarını daha etkili kılma eğiliminde olacak. Fakat tabii ki mezhep gerilimi nedeniyle diğer bölge ülkeleri İran’ın etkisinden rahatsız olacak. Dolayısıyla İran’ın Ortadoğu’da mezhep gerilimini daha da yükseltmesi olası. Bu da İran’ın Sünni çoğunluk ile daha fazla çatışma ve Suriye’de çözümün ertelenmesi demek.

İRAN İÇİN ÖNEMİ NE?

11 Eylül’ün arkasında S.Arabistan’ın olduğu düşüncesi ABD’yi İran ile yakınlaştırmış, bu da İran’ın özgüvenini artıran bir gelişme olmuştu. Gelinen noktada İran bölgede daha etkin olma çabası içinde olacak. Uzun yıllar ambargo altında bulunan İran halkı, dünya ülkesi olma fikrini memnuniyetle karşılayacak. Bu da İran yönetiminin kamuoyu desteğini almasına sebep olacak. Şubat ayındaki seçimlerde de bu sandığa yansıyacak.

BATI İÇİN ÖNEMİ NE?

ABD, Asya’da etkisi artan Çin, Hindistan, Pakistan gibi ülkelere yakın ve Ortadoğu’daki petrol yataklarına stratejik olarak hâkim konumdaki İran sayesinde bölgede daha etkili olacak. Batılı ülkeler ise 80 milyon nufüsa sahip İran ile ticaretini artırmak ve teknolojilerini bu ülkeye pazarlamak isteyecek. İlk etapta Tahran sokaklarında McDonald şubeleri göremeyecek olsak da İran’ın petrolünü BP, Shell gibi dünyanın büyük şirketleri yönetecek. Batı için iyi bir pazar olan ülkenin Batı ilişkilerinin daha da gelişmesi doğal bir sonuç olarak karşımıza çıkacak.

İran’a yeni yaptırım

İran’ın nükleer programı nedeniyle uygulanan ambargonun kaldırılmasından bir gün sonra, ABD Hazine Bakanlığı, İran’a balistik füze programı nedeniyle yeni yaptırımlar uygulamaya başladığını bildirdi. ABD Hazine Bakanlığı’ndan Adam J. Szubin, “İran’ın balistik füze programı bölgesel ve küresel güvenlik için tehdit oluşturuyor ve yaptırımlara tabi olmaya devam edecek” ifadelerini kullandı. ABD Başkanı Barack Obama ise İran’la nükleer müzakerelerdeki anlaşmanın uygulanmaya başlamasına ilişkin, “Bu anlaşma ile İran, nükleer bombaya sahip olamayacak. Bölge, ABD ve dünya daha güvenli olacak” dedi.

Dışişleri’nden tebrik

Türk Dışişleri Bakanlığı, İran’ın nükleer anlaşmasıyla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada “Diplomasi bakımından önemli bir başarıyı simgeleyen bu neticeyi mümkün kılanları kutluyoruz” denildi ve “Önümüzdeki dönemde ilgili tüm tarafların, bölgede güvenlik ve istikrarın yeniden tesisi için, sorumlu ve ayrışmayı teşvik etmeyen davranış sergilemeleri gerektiğini önemle vurguluyoruz.” ifadelerine yer verildi.