Dünya devleri ABD, Çin ve Avustralya karşı karşıya! Kılıçlar çekildi: Hedef geleceğin petrolü 'lityum'

Elektrikli araç pazarındaki küresel gelirin yıl sonuna kadar 384 milyar doları aşması ve lityum iyon pillerin dünyanın en çok arzu edilen ürünlerinden biri haline gelmesi bekleniyor. Çin, Avustralya ve ABD kendi payları için yarışıyor.

Lityum pil, 'yeşil hareket' olarak da bilinen, dünyanın karbondan arındırılmasındaki en önemli adım olarak kabul ediliyor. Kaynakların yetersizliği ve iklim krizinin giderek derinleşmesi de dünyanın karbondan hızlıca arındırılması için itici güç haline geldi. Özellikle dünya devleri bu yarışta geride kalmamak için çoktan yollar aramaya başladı.

FORD YILDA 150.000 ELEKTRİKLİ ARAÇ ÜRETECEK

Ford, ABD pazarı için yılda yaklaşık 150.000 tam boyutlu elektrikli araç üretmeyi planladığını duyururken, Rockefeller Vakfı, yeni pil teknolojisini kullanarak 25 milyon kırsal Hintli'ye yenilenebilir elektrik sağlama projesine başladı. Elektrikli araç satışları rekor kırmaya devam ediyor. Arabalardan taşınabilir enerji santrallerine kadar her şeyde ve artık hidrokarbonlarla çalışan her türlü motorda daha verimli endüstriyel piller kullanılıyor.

Petrol, geçtiğimiz yüzyılda küresel ulaşım endüstrisinin büyümesini sağlayan hammaddeydi. Ancak, önümüzdeki yüzyılda giderek artan bir şekilde, kritik emtia lityum olacaktır. ABD'li otomobil üreticileri, 2030 yılına kadar yeni araç satışlarının %40 ila %50'sinin elektrikli araçlar (EV'ler) olmasını hedefliyor. Bu, lityum tüketiminde muazzam bir artışa neden olacaktır. Kaliforniya merkezli lityum iyon pil tedarikçisi OneCharge tarafından yeni yayınlanan bir teknik incelemeye göre: Yalnızca ABD'nin 2034 yılına kadar sadece elektrikli otomobillere güç sağlamak için yılda 500.000 metrik ton rafine edilmemiş lityuma ihtiyaç duyacağı tahmin ediliyor. ABD bugün bunun sadece bir kısmını üretiyor.

LİTYUM 2018'DE TON BAŞINA 500 DOLARDAN 2021'DE 2.500 DOLARA YÜKSELDİ

Elektrikli araba aküleri, en ekonomik olarak spodumen adı verilen sert bir kayadan elde edilen lityum hidroksite dayanır. Bu temel pil malzemesine olan talep arttığından, dünyanın en büyük üç mineral kaynağından biri olan Avustralya spodümeninin fiyatı, küresel Benchmark Mineral Intelligence'a göre, 2018'de ton başına 500 dolardan 2021'de ton başına 2.500 dolara yükseldi.

Talep arttığından, mevcut kritik ihtiyaç, pilleri üretmek için yeterli miktarda hammadde tedarikini sürdürmektir.

Lityuma, volkanik döküntüler veya buzullu topraklarla kaplı olmanın aksine, yer kabuğunun açığa çıktığı alanlarda en kolay erişilir. Bunun istisnası, yerkabuğunun genellikle kaplandığı ve yüzey çıkarma için erişilemediği Avrupa ve Kuzey Amerika'dır.

Avustralya'nın Perth kentindeki Curtin Üniversitesi Sürdürülebilirlik Politikası Enstitüsü Profesör Peter Newman,"Lityum üretmenin bir yolu, ezildiğinde ve suyun buharlaştığı ve lityumun arkasında kaldığı büyük tuzlu su çukurlarına konduğunda gerçekleşir. Tuzlu su, lityum hidroksite dönüştürülmesi çok daha zor olan lityum karbonat üretiyor ve pil üreticilerinin peşinde olduğu şey de bu. Spodumen, çok daha kolay ezilip lityum hidroksite dönüştürülebilen sert kayadır, bu nedenle dünyanın pil üreticileri tuzlu sudan spodümene geçiyor." dedi.

AVUSTRALYA, ÇİN VE GÜNEY AMERİKA ÜÇGENİ

Lityum fiyatlarını etkileyen diğer ana faktör arzdır. Hukuk firması Womble Bond Dickinson'ın enerji ve doğal kaynaklar sektörünün eş başkanı Lisa Rushton, bugün birincil üreticilerin Avustralya, Çin ve Güney Amerika Üçgeni (Arjantin, Bolivya ve Şili) olduğunu söyledi.

Birlikte, bu ilk üç ülke 2021'de dünya lityum üretiminin yüzde 86'sını oluşturuyordu.

2021 BP İstatistik İncelemesine göre Çin, dünyadaki lityum rezervlerinin %7,9'una sahip. ABD %4,0'a sahip. (Küresel lityum rezervlerinin çoğunluğu Güney Amerika ve Avustralya'dadır). Yine de Çin, 2020'de ABD'yi 15 kattan fazla geride bırakarak dünyanın en büyük 3. lityum üreticisi haline geldi. Bu hakimiyet tesadüfen olmadı. Son on yılda Çin, lityum endüstrisini inşa etmek için 60 milyar doların üzerinde para harcadı. ABD yatırımları önemli ölçüde geride kaldı. Bu yatırımlar, Çin'in sağlam bir lityum tedarik zinciri oluşturmasını sağladı. Çin, lityum kaynaklarına erişimin çok ötesine geçiyor. Çin, lityum iyon pil üretimine büyük yatırım yaptı. Bu nedenle, eğer lityum petrole benziyorsa, o zaman lityum-iyon pil üretimi, o petrolü bitmiş ürünlere dönüştüren rafinerilere ve kimyasal tesislere benzer. Bu noktada, ABD geride kalıyor.

Lityum pil, "yeşil hareket" olarak da bilinen dünyanın karbondan arındırılmasındaki en önemli ilerlemedir. Newman, "Gücün yalnızca güneş ve rüzgara dayalı olmasını sağlamakla kalmıyor, her türlü şeyin elektrikli olmasını ve özellikle her türden elektrikli aracın olmasını sağlıyor" dedi. "Kıtlıklarına ve arz zorluklarına ilişkin efsanelerin tümü, değişim görmek istemeyen yerleşik işletmeler ve politikacılar tarafından yaratılıyor."

Argus Media kıdemli metal müdürü Mark Seddon'a göre, 2021'de Avustralya 323.000 ton lityum karbonat üretti, onu Şili (145.000 ton), Arjantin (30.000 ton) ve Çin (8.000 ton) izledi. Newman'a göre, Batı Avustralya'da şu anda küresel lityum talebini karşılayabilecek işletmede veya yapım aşamasında olan 12 maden bulunuyor. Batı Avustralya, yılda dört milyon ton spodümen ihraç ediyor ve lityum hidroksiti %99,99 saflıkta işleyen üç yeni lityum işleme tesisine sahip. Newman, "Bütün bu madenler tam olarak çalıştığında, dünyadaki en yüksek ikinci pil seviyesi lityumunu sağlayacaklar" dedi.

GELECEK 10 YIL PAZAR PAYI KAVGALARI SÜRECEK

Argus Media tarafından yayınlanan bir habere göre, elektrikli otomobil fiyatlarını sübvanse etmeye ve çevreciliği teşvik etmeye yardımcı olmak için hükümetler elektrikli otomobil şirketlerine hibe veriyor.

Elektrikli otomobil fiyatları, daha iyi teknoloji, pil üretimindeki değişiklikler ve ölçek ekonomileri nedeniyle düştü. Argus Gazetesi, "Tüm bu faktörlerin tümü, nominal olarak 100 $/kilovat saate ulaştığını gördüğümüz elektrikli araç pil fiyatlarını aşağı çekecek" ifadelerini kullanıd.

Daha fazla insan elektrikli araba satın aldıkça, önümüzdeki 10 yıl ve sonrasında elektrikli araç satışlarında çarpıcı bir artış olacak. Aynı haberde paylaşılan verilere göre, Avrupa'nın 2025 yılına kadar Çin'den daha büyük bir pazar haline geleceği ve ABD'nin üçüncü sırada kalacağı tahmin ediliyor. Argus, 2030 yılına kadar elektrikli otomobillerin yılda dokuz milyon adet satışa ulaşacağını ve dünya çapında yeni otomobil satışlarının yüzde 25'inden fazlasını oluşturacağının altını çiziyor. Lityum arzını güvence altına almak için mevcut küresel yarış, pazarın en büyük payını kimin alacağını belirleyecek.

Star Gazetesi