26 Nisan 2024 Cuma / 18 Sevval 1445

Dünya piyasalarında Aramco gerginliği

S. Arabistan’ın Aramco tesislerine saldırı petrolü 5 ayın zirvesine taşıdı. Gün içinde 72 doları gören petrolün Körfez Savaşı’ndan bu yanaki en yüksek günlük artışını yaşaması piyasaları endişelendirdi.

17 Eylül 2019 Salı 07:00 - Güncelleme:
Dünya piyasalarında Aramco gerginliği

Suudi Arabistan’ın Aramco petrol tesislerine cumartesi yapılan saldırının arz endişelerini artırması sonrası petrol 5 ayın zirvesini gördü. Petrol fiyatları gün içinde yüzde 19 artışla 71.62 dolara kadar çıktı. 22 Mayıs’tan bu yanaki en yüksek seviyesine ulaşan petrol günün sonu kapanışını ise yüzde 11 artışla 67 dolar seviyesinden kapattı. Böylece petrol, Körfez Savaşı’ndan bu yanaki en yüksek günlük artışını yakaladı. Petroldeki artış Rusya dışında dünya piyasalarını etkiledi. Saldırı sonrası Avrupa borsaları düşerken en fazla değer kaybeden hisseler havayolu şirketleri oldu. Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrasında geçen hafta 5.65 seviyilerini gören dolar, petrolde çift haneli artış sonrası sabah 5.74’ü test etti. Borsadaki değer kaybı ise yüzde 0.47 oldu. 

YÜZDE 6’SINI ÜRETİYOR

Cumartesi günü dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumundaki Suudi Arabistan’ın milli petrol şirketi Saudi Aramco’nun tesislerine silahlı insansız hava aracı ile yapılan saldırı sonrası Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Selman, Aramco’ya ait Bıkayk ve Hırays petrol tesislerinde üretimin geçici olarak durdurulduğunu, üretim kaybının ise stoklardan karşılanacağını ifade etmişti. Hasar gören tesisler küresel günlük petrol üretiminin yaklaşık yüzde 6’sına tekabül ediyor. Suudi Arabistan yetkilileri, saldırı sonucu kesintiye uğrayan petrol üretiminin bir kısmını karşılayabileceklerini ancak tam üretime geçmenin haftalar alabileceğini açıkladı.

ARZ ENDİŞESİ DOĞDU

Yapılan saldırı küresel petrol piyasalarında üretim kesintisi ve arz güvenliği endişelerini de beraberinde getirdi. Geçen aylarda da Orta Doğu’daki petrol tankerlerine düzenlenen saldırılar, güvenlik endişelerine ve fiyatlarda artışa neden olurken, İran, ABD yaptırımları nedeniyle dünyanın en fazla petrol sevkiyatının yapıldığı Hürmüz Boğazı’nı kapatabileceği tehdidinde bulunmuştu.

OPEC: PİYASA ARZINA YÖNELİK BİR ENDİŞE YOK

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Aramco’nun tesislerine yapılan drone saldırısı sonrasında küresel petrol üretimine yönelik bir endişe bulunmadığını açıkladı. OPEC yetkilisi, organizasyonun petrol tedarikine yönelik bir acil durum toplantısı düzenlemesine gerek olmadığını belirtti. Rusya ve ABD gibi OPEC üyesi olmayan büyük petrol üreticileri de gerektiği takdirde küresel petrol tedarikini artırmak için çalışacaklarını açıkladı. ABD Başkanı Donald Trump ise saldırının ardından ülkesinin stratejik petrol stoklarını açarak arz eksikliğini gidermeyi ve S.Arabistan’a destek vermeyi teklif etti.      

İLK ZAM MOTORİNE

Motorinin litre fiyatına, gece yarısından geçerli olmak üzere 7 kuruşluk zam geldi. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikasından (EPGİS) alınan bilgiye göre, Ankara’da ortalama 6,37 liradan satılan motorinin litre fiyatı 6,44 lira oldu. Motorinin litresi İstanbul’da 6.31 liradan 6.38 liraya, İzmir’de 6.40 liradan 6.47 liraya yükseldi.

2 TRİLYON $’LIK HALKA ARZI TEHLİKEDE

Arabistan’ın petrol rezervlerine sahip olan devlet petrol şirketi Aramco’nun dünyanın en büyüğü olacağı söylenen halka arzı üzerinde iki yıldır çalışma yürütülüyordu. Piyasa değerinin 2 trilyon dolar olacağı tahmin edilen şirketin yüzde 5’inin yatırımcılara açık pazarda satılması öngörülüyordu. Suudi borsası Tadawul bünyesinde kasım ayında yapılması planlanan Saudi Aramco’nun ilk halka arzına ilişkin yatırımcıların saldırı sonrası daha tedirgin davranacağı öngörülüyor. Her ne kadar yüksek petrol fiyatlarının Aramco’nun halka arzına olumlu katkı yapması beklense de son aylarda Suudi Arabistan’ın petrol sahalarına, üretim tesislerine ve petrol boru hatlarına yapılan saldırılar, ülkenin petrol sektörünün saldırılara karşı savunmasız olarak algılanmasına yol açıyor. Bu da Aramco’nun halk arz sürecinde yatırımcıları en çok endişelendiren konuların başında geliyor.