8 Mayıs 2024 Çarşamba / 1 Zilkade 1445

Enflasyonda köpük gitti, düşüş sürecek

Enflasyon Haziran 2017’den bu yana ilk kez kasımda, aylık bazda düştü. Beklentileri aşan yüzde 1.44’lük düşüşte, KDV ve ÖTV indirimleri ile birlikte ‘Enflasyonla Topyekûn Mücadele’ programının fiyatları aşağıya çekmesi etkili oldu.

4 Aralık 2018 Salı 07:00 - Güncelleme:
Enflasyonda köpük gitti, düşüş sürecek

Kasım ayında yüzde 0.64 azalması beklenen enflasyonda yüzde 1.44 oranında düşüş yaşandı. Yaşanan düşüşte, KDV ve ÖTV indirimleri ile ‘Enflasyonla Topyekun Mücadele’ programının fiyatları aşağı doğru çekmesi etkili oldu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre üretici fiyatlarında ise düşüş yüzde 2.53 oranında gerçekleşti. Veri ile birlikte tüketici fiyatları, Haziran 2017’den beri ilk kez aylık bazda düşüş yaşamış oldu. Kasım ayı enflasyonuyla birlikte bir önceki ay yüzde 25.24 olan yıllık tüketici enflasyonu da yüzde 21.62’ye geriledi. 

HEDEF TUTACAK

Böylece kasım ayındaki 3.62 puanlık gerileme, 2003 yılı bazlı endeksin bu zamanki en sert aylık düşüşü olarak kayıtlara geçti. Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, yaşanan düşüşü ‘Fiyatlardaki köpük kalktı’ sözleriyle özetlerken ekonomistler de enflasyonda yüzde 20.8’lik yıl sonu hedefinin tutacağını söylediler. Ekonomistler, TL’deki değer kazancı, yavaşlayan iç talep, vergi indirimleri ve işlenmemiş gıdadaki kısmı düzeltmenin etkisiyle enflasyonun piyasa beklentisinin ötesinde gerilediğini belirtti. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 20 seviyesine gerileyebileceğini tahmin eden analistler, gelecek yıl baz etkisiyle yükselişe geçse de 2019’un ikinci yarısında yüzde 20’nin altına ineceğini bildirdi.

GÖZLER MERKEZ’DE OLACAK

Halk Yatırım Araştırma Direktörü kurdaki istikrar kazanma eğilimi ve petrol fiyatlarındaki ılımlı seyir göz önüne alındığında, enflasyon göstergeleri arasındaki farkın daralma eğiliminin gelecek aylarda hız kazanarak tarihsel ortalamalarına uygun olarak birbirine yaklaşabileceğini dile getirdi. QNB Finaninvest Başekonomisti Burak Kanlı da değer kazanan kur, sert bir biçimde yavaşlayan iç talep, vergi indirimleri ve işlenmemiş gıdadaki kısmı düzeltmenin beklentilerin altında bir enflasyon verisinin ortaya çıkmasına yol açtığını söyledi. Kanlı, şu değerlendirmelerde bulundu: “2019’da ise enflasyon ilk yarı yüzde 20’ler civarında dalgalandıktan sonra ikinci yarıda baz etkilerinin devreye girmesiyle düşüş eğilimine girecek. Merkez Bankası açısından, faiz indirimlerinin gündeme geleceği dönemler yaklaşıyor. Ancak bunun için erken olduğunu düşünüyorum. Mart ya da nisan ayında TCMB faiz indirim sürecine girecektir.”

Albayrak: Topyekûn Mücadele Programı etkisini gösterdi

Enflasyon verilerine değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı’nın başarısını ortaya koyduğunu belirterek “Yıl sonu hedefi tutacak” dedi. Tüketici Fiyat Endeksi’nin kasımda bir önceki aya göre yüzde 1.44 düştüğünü anımsatan Albayrak, “Üretici fiyatlarında da yüzde 2.53 düşüş gerçekleşti. Çekirdek enflasyon ise yüzde 24.34’ten yüzde 20.72’ye geriledi. Bu tablo, enflasyonda düşüşün güçlü bir şekilde başladığını ve bu düşüş eğiliminin süreceğini göstermektedir” dedi.

“Kasım ayı enflasyon rakamları, eylüldeki yüksek enflasyon sonrasında atılan adımların ve Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı’nın başarısını ortaya koydu” diyen Albayrak, dengelenme sürecinin kur ve faizlerden sonra enflasyon rakamlarında da etkisini göstermeye başladığını vurguladı. Twitter hesabından açıklama yapan Albayrak, fiyatlardaki köpüğün ortadan kalkmaya başladığı bu süreci, para ve maliye politikasındaki güçlü duruşla desteklemeye devam edeceklerinin altını çizerek, şunları kaydetti: “Dengelenme süreci etkisini aralık ayında da gösterecek. Yeni Ekonomi Programı’ndaki (YEP) 2018 hedefimizi yakalayacağımızı öngörüyoruz. 2019’da özellikle Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nin sağladığı güçlü koordinasyonla tüm bakanlıklarımızla birlikte enflasyonla mücadelede başlattığımız yapısal adımları daha da ileri taşıyacağız.”

Mobilya ve otomotiv sektörü vergi indirimlerini yansıttı

Kasımda aylık en yüksek artış yüzde 2.37 ile giyim ve ayakkabı grubunda olurken üç ayrı sektöre getirilen ÖTV ve KDV indirimlerinin de kısmen yansıdığı görüldü. İndirimi tamamen yansıtan sektörlerin başında ise otomotiv geldi. Otomobil fiyatları kasımda 11-14 aralığında düşerken son iki aylık düşüş ise yüzde 13-17’yi buldu. Vergi indirimlerini fiyatlara yansıtan bir diğer sektör ise mobilya oldu. Mobilya ürünlerinde fiyatlar son 2 ayda yüzde 10’un üzerinde düştü. Vergi indirimleri beyaz eşya ürünlerine ise henüz yansımadı.

EN ÇOK DÜŞÜŞ ULAŞIMDA

Kasımda ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan, sağlıkta yüzde 0.57, konutta yüzde 0.47, lokanta ve otellerde yüzde 0.41 ve alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.17 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 6.46 ile ulaştırma oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan ev eşyasında yüzde 2.85, eğlence ve kültürde yüzde 2.08 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.74 düşüş gerçekleşti.

Stokçu, soğanı zam şampiyonu yaptı

Tüketici fiyatları bazında kasımda bir önceki aya göre en yüksek fiyat artışı geçtiğimiz ay ‘stokçu baskınları’ ile gündeme gelen soğan oldu. Soğan stokçular yüzünden bir ayda yüzde 50.58 artarak kasım ayının zam şampiyonu oldu. TÜİK verilerine göre, fiyat artışında kuru soğanı, yüzde 18,59 ile kadın kabanı, yüzde 15,29 ile patates izledi. Kasımda fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 13,69 ile kuru fasulye, yüzde 13,53 ile kabak, yüzde 12.78 ile salatalık, yüzde 11.53 ile çocuk botu, yüzde 9.12 ile patlıcan, yüzde 8.88 ile kadın hırkası, yüzde 8.83 ile erkek botu yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 32.35 ile portakalda gerçekleşti. Bunu yüzde 22.26 ile yurt dışı bir hafta ve daha fazla süreli turlar, yüzde 21.58 ile ıspanak, yüzde 16.72 ile domates, yüzde 15.68 ile limon, yüzde 13.87 ile dizel otomobil, yüzde 13,8 ile uçak bileti ücreti, yüzde 11.75 ile benzinli otomobil izledi.