Küresel şirketlere 'yerel vergi' yolda

Türkiye’de de faaliyet gösteren ve kısaca ‘GAFA’ olarak adlandırılan Google, Apple, Facebook ve Amazon gibi şirketleri yerelde vergilendirecek sistem geliyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma-Örgütü (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria, kısaca  internet devlerinin vergilendirilebilmesini 2020’nin sonuna kadar yasal netliğe kavuşturacaklarını belirterek, “Bundan sonra gelişmekte olan ülkeler toplayamadıkları vergileri toplamaya başlayacak” dedi. Gurria ‘küresel otomatik bilgi paylaşımı sistemi’ ile bireysel vergi konusunda en büyük devrimin yapıldığını söyledi.       

Bu otomatik bilgi paylaşımı ile Türkiye’de vergi toplayıcısının ‘masasının üzerinde’,  tüm dünyadaki Türk vatandaşlarının beyan edilen veya edilmeyen bütün hesaplarının bulunduğuna işaret eden Gurria, “Bu, bireysel otomatik bilgi alışverişi ve bir devrimdir. Vergi konusunda saklanacak hiçbir yok” diye konuştu. Teşkilatı tarafından hazırlanan ve çok uluslu şirketlerin, sınır ötesi işlemlerde vergi düzenlemelerini ihlal etmesinin önüne geçmeyi hedefleyen Matrah Aşındırma ve Kar Kaydırma (MAKA-BEPS Base Erosion and Profit Shifting) Eylem Planı’nın bir numaralı aksiyonu olan ‘dijital ekonominin vergilendirilmesini’ politik bir ‘çetin ceviz’ olarak değerlendiren Gurria, şunları kaydetti: “Bu yılın geri kalanında 8 ay var. Gelecek yıl 12 ay daha var. Üzerinde çalışıyoruz ve kuşkusuz bitireceğiz. Dünya ekonomileri, toplumları ve ülkeleri bir araya gelerek aynı kriterlerin nasıl ele alınacağına dair bir anlaşma yapmak zorunda. Bunun üzerinde çalışıyoruz. Çok zor ve karmaşık… Ancak çok fazla ilerleme kaydediyoruz.” Angel Gurria, uluslararası vergi düzenlemeleri konusunda Fransa, Almanya, ABD ve Türkiye gibi ülkelerin maliye bakanları başta olmak üzere herkesin bu sorunun OECD düzeyinde çözülmesini istediğini ifade ederek, “Biz de üzerinde çalışıyoruz” dedi. 2020’nin sonuna kadar bu tür şirketlere vergiyi yasal netliğe kavuşturacaklarını belirten Gurria, “Bundan sonra gelişmekte olan ülkeler toplayamadıkları vergileri toplamaya başlayacak” değerlendirmesinde bulundu.

GOOGLE’A CEZA KESİLDİ

Bugün dijital ekonominin devlerinin, sadece merkez binalarının bulunduğu ülkelere vergi ödemesi toplumsal tepkilere de yol açıyor. Google ya da Facebook, İrlanda gibi vergi avantajı olan ülkelere merkez binasını kuruyor ve burada düşük vergi ödüyor. Bu firmalardan vergi alınmaması yerel şirketlerin de tepkisini çekiyor. Türkiye’de de vergi mükellefi olmayan Google’a 71 milyon lira ceza kesilmişti. Benzer bir tepki gören Uber vergi mükellefi olmak zorunda kalmıştı. Turizm sitesi Booking ve benzeri 20 siteye de dava açılmıştı.