5 yılda bir çifte seçim yapılacak

Başbakan Binali Yıldırım ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin üzerinde ‘mutabık’ kaldığı başkanlığı esas alan Cumhurbaşkanlığı sisteminin detayları belli oldu. Cumhurbaşkanı 5 yıllığına seçilecek ve iki kez üst üste seçilme hakkına sahip olacak. Son genel seçimde en az yüzde 5 oranında oy almış olan partiler ile en az 100 bin vatandaş aday gösterebilecek. Cumhurbaşkanının, partisiyle bağı kopmayacak. Cumhurbaşkanı seçimi, mevcut Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki 60 gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde ise takip eden 60 gün içinde tamamlanacak. Seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday seçilmiş olacak. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü 2’inci oylama yapılacak. Seçildikten sonra hükümetini oluşturacak olan Cumhurbaşkanı, bakanları kendisi atayacak. İsterse milletvekilleri arasından da bazı isimleri bakan olarak atayabilecek. Bakan olan milletvekilinin vekilliği düşecek. Bakanlar da, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip isimlerden olabilecek. TBMM’deki 550 olan milletvekili sayısı yeni sistemle birlikte 600’e çıkacak ve yedek milletvekilliği uygulaması getirilecek. Yeni sistemle yasama ve yürütme tamamen birbirinden bağımsız hareket edebilme gücüne sahip olacak. Dolayısıyla TBMM, yasama faaliyetlerinde daha güçlü hareket edecek. Hükümet tasarısı değil, milletvekillerinin verdikleri kanun teklifleri görüşülecek. Cumhurbaşkanının sadece ‘bütçe’ tasarı gönderme şansı olacak. Bütçe dışında herhangi bir tasarı gönderemeyecek. Cumhurbaşkanı, bir kriz ortamı doğması durumunda seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. Ancak TBMM seçimlerinin yenilenmesini isterse, kendisi de seçime gitmek zorunda kalacak. Aynı şey, TBMM için de geçerli olacak. Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi aynı anda yapılacak. Cumhurbaşkanına kararname çıkarma yetkisi de veriliyor. Kişi hak ve hürriyetleri ile ilgili kararname düzenlenemeyecek. Yönetmelikler de çıkarabilecek

YÜCE DİVAN’DA YARGILANACAK

Cumhurbaşkanı hakkında, kişisel ya da göreviyle ilgili bir suç işlediği iddiasıyla TBMM’de soruşturma açılması istenebilecek. Ancak soruşturma önergesinin verilmesi ve kabulüne ilişkin sayılar konusunda MHP ile görüşmeler önümüzdeki günlerde de devam edecek. AK Parti, Yüce Divan’a sevk kararının, ancak üye tamsayısının dörtte üç çoğunluğu olan 413 milletvekilinin oyuyla alınmasını istiyor. Pakette, sistemin ne zaman uygulanacağına ilişkin maddeler de yer alacak. Cumhurbaşkanına, yargı organlarının üyelerini atama gibi verilen yeni yetkiler, paketin TBMM’den geçip, referandumda da kabul edilmesinin ardından hemen uygulanacak. Yeni sisteme ilişkin maddeler ise 2019’daki Cumhurbaşkanlığı seçimiyle uygulamaya girecek.