‘Komşu lafıyla Borsa’ya girenin kaybedeceğine garanti veririm’

AMERIKA’DAKI teknoloji borsası Nasdaq ile yaptığı stratejik ortaklıkla sermaye piyasalarında yeni bir çağın ilk adımını atan Borsa İstanbul (BİST) Başkanı İbrahim Turhan, İstanbul’u Doğu’nun ve Batı’nın finans merkezi haline getirmek için kolları sıvadıklarını söyledi. Turhan “İnsanlar komşu tavsiyesiyle tanımadığı şirketlerin hisselerini alıyor. Borsa’da oynuyorum diyor. Borsa oyun yeri değil. Heyecan yaşamak isteyen Veliefendi’ye gitsin. Komşu lafıyla yatırım yapanın parasını kaybedeceğine garanti veririm” dedi.

 - Geçtiğimiz yıl kimlik değiştiren Borsa İstanbul’un başındasınız. BİST’i anlatır mısınız?

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası,1986’da işleme açıldı. Geçtiğimiz yıl nisan ayında da İMKB, Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası (VOB) ve İstanbul Altın Borsası’nı (İAB) aynı çatı altında toplayan olşum Borsa İstanbul adını aldı. Şu anda BİST’in yüzde 49’u Hazine’ye, yüzde 36.6’sı Borsa İstanbul’a, yüzde 5’i Nasdaq OMX’e, yüzde 1.3’ü Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’ne ait. Sermaye piyasası araçlarına yatırım ve likidite imkanı sağlamak ve büyümenin finansmanına destek olmak amacıyla oluşan Borsa İstanbul’un sermayesi ise 423.3 milyon TL.

 - ABD borsası Nasdaq’la ortaklık yaptınız, entegrasyon sürecini anlatır mısınız?

Hayalimiz İstanbul’u finansal bölgenin merkezi haline  getirmek. Bunun yolu da uluslararası piyasalarla etkin çalışan etkin bir sermaye piyasası oluşturmaktan geçiyor. Ayrıca bölgesel bağlantılar geliştirmek ve İstanbul’u küresel finans ağı içinde önemli bir hale getirmek gerekiyor. Amacımız teknoloji ve piyasa uygulamaları açısında eksiklerimizi kapatmak. Bizi teknolojinin uygulayıcısı değil üreticisi haline getirecek bu anlaşma, üç yıl içerisinde know how’ın telif haklarının borsamıza aktarılmasını sağlayacak ve kendi elemanlarımızın teknoloji üretir hale gelmesine imkan vererek bölgedeki ülkelere satma hakkı tanıyacak.

 - Geçtiğimiz günlerde girişimcilerle yatırımcıları bir araya getirecek bir platformu hayata geçirdiniz... Sistem kimlere ne fayda sağlayacak?

Özel Pazar ile girişimcilerin bir araya gelebileceği, yatırımcıların da onlara rahatlıkla ulaşabileceği bir alt yapı mekanizması üretmeye çalışıyoruz. Şu an 119 üyemiz var. Şirketlere halka açılmadan finansman bulma, payını satmak isteyen şirket ortaklarına likidite sağlama, yatırımcılara ise hem yeni yatırım seçenekleri hem de yatırımlarını likide edebilme imkanı sunan Özel Pazar, web tabanlı ve üyelik esasına dayalı bir yapı. Yatırımcılar ve girişimciler birbirlerini bu dijital platform üzerinden bulabilecek. Avrupa Melek Yatırımcılar Ağı ile işbirliği anlaşmalarıyla Özel Pazar’ı yurtdışına da açmayı düşünüyoruz.

 - Siz kimsiniz, Borsa’yla tanışmanız nasıl oldu?

Akademisyen olarak başladım iş hayatıma. Boğaziçi Üniversitesi’nde işletme okudum, bankacılık doktoramı tamamladığım dönemde aynı zamanda öğretim elemanı olarak görev yaptım. Cenevre ve İngiltere’de bulundum. TCMB Banka Meclisi üyeliği, Para Politikası Kurulu üyeliği ve başkan yardımcılığı yaptım. 2012’de İMKB Başkanı olarak atandım ve 5 Nisan 2013’ten itibaren de Borsa İstanbul Başkanı ve Genel Müdürü olarak atandım. Bir yandan da akademik çalışma ve sosyal faaliyetlere devam ediyorum.

 - Kafası karışık küçük yatırımcı için yatırım araçlarını değerlendirir misiniz?

Yatırım denince akla altın, döviz, gayrimenkul, banka mevduatı geliyor. Altın ithal ediliyor, altına verilen para yurt dışına gidiyor ve bu da cari açığı artırıyor. Altının ons fiyatının 400 dolar olduğun da 1.700 dolar olduğunu da gördüm. Fiyatı bu kadar oynak bir emtiaya yatırım yapmak çok akılcı değil. Döviz de yabancı bir ülkenin merkez bankasına faizsiz kredi açmak anlamına gelir. Gayrimenkul için harcanan para ise ekonomide dönmüyor. Borsa, bilinçli yatırımcı için cazip bir alan. Bir şirketin hissesini aldığınızda ve sonra sattığınızda bir başkası değerlendiriyor. Herkesin ihtiyacı karşılanıyor.

 - Yani Borsa’da işlem gören şirketlerin hisselerini alsınlar...

Genelde insanlarımız kulaktan dolma bilgilerle, komşu tavsiyeleriyle takibi kolay olmayan şirketlerin hisselerini doğrudan satın alma yoluna gidiyor. Oysa onlar için bireysel emeklilik hesabı en güzeli. Yatırım fonlarına ya da sigorta şirketlerine yönelebilirler. Bu şirketler hem kazandırır hem para riske girmez. Borsa oynanacak bir yer değil, Borsa yatırım yeri. Heyecan yaşamak isteyenler Veliefendi’ye gitsin. Kısa vadeli alım satımları profesyonellere bıraksınlar.

 - 2023’te İstanbul’u nerede görüyorsunuz?

İstanbul’u Balkanlar, Orta Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın finansal merkezi haline getirmek istiyoruz. Bu bağlamda 2016 yılında halka açılma planımız var. Asya’nın batısı ve Avrupa’nın doğusunda kesişim merkezi İstanbul olacak. Kişi başına milli gelirin 25 bin dolar olduğu bir hedefimiz var. Bu 1.5 Türkiye daha demek. Bunun için yeni iş üretmemiz gerekiyor, bu da yatırımla olur. Unutmamak gerekir ki kredi başkasının parasıdır. Öz sermaye gücümüzü artırmamız gerekir, bu da sermaye piyasaları yoluyla olur.