Paralı poşet uygulaması başladı mı Plastik poşet fiyatı ücreti ne kadar?

Türkiye’de bir anda gündeme oturan paralı poşet uygulaması başladı mı? Marketlerde alışveriş sonrası kullanılan poşetlerin paralı olmasıyla ilgili çıkan kanundan sonra paralı poşet uygulaması başladı mı? Plastik poşet fiyatları ne kadar olacak? 2019 yılına girilmesiyle birlikte alışverişlerde kullanılan plastik poşetlerin ücretli olup olmadığı konusunda vatandaşlar yanıt aramaya başladı. Plastik poşet fiyatları kadar poşete para verme uygulaması hayata geçti mi? Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, poşetlerinin ücretli olarak temin edilmesine ilişkin uygulamanın usul ve esaslarını açıkladı. Kurum, aralarında meyve, kargo ve kuru temizleme poşetlerinin yer aldığı bazı poşet gruplarının ücretlendirmeye tabi olmayacağını bildirdi. Bakan Kurum, plastik poşetlerin satışı, beyanı, geri kazanım katılım payı tahsili ile izleme, kontrol ve denetimine ilişkin hususların düzenlendiği plastik poşetlerin ücretlendirilmesine ilişkin usul ve esasları hakkında bilgi verdi. Kurum, bir pet şişenin bin yıl, cam şişenin 4 bin yıl, metal kutunun 10 yıl, plastik poşetin 400 yıl ve pillerin ise 300 yılda doğaya karıştığını belirterek, "Plastik poşetlerin yapıları gereği sadece yüzde 1'i geri dönüştürülebiliyor. Bir plastik poşetin geri dönüşümü ise yeni bir tane üretmekten daha pahalıya geliyor." dedi.

PARALI POŞET UYGULAMASI NE ZAMAN BAŞLIYOR?

Kurum, yılbaşında başlayacak uygulamanın usul ve esaslarına göre hangi poşet türlerinin uygulamaya tabi olacağına ilişkin, "Plastik poşetler, faaliyet türü ne olursa olsun, uzaktan satışlar da dahil olmak üzere, istisnasız tekstil, oyuncak, elektronik, gıda ve benzeri tüm satış noktalarında 1 Ocak 2019'dan itibaren asgari 25 kuruş olarak ücretlendirilecek." ifadesini kullandı.

Posta'nın haberine göre Türkiye'de 30 bin market var. Marketler, reyonlarda bez ve geri dönüşümlü çantaların satışına başladı bile. Fiyatlar 1.5 lira ile 5 lira arasında değişiyor. Zaten bazı büyük marketlerin, uzun süredir tercih eden tüketicileri için bez çanta seçeneği de bulunuyordu. Bunlardan ikisi Migros ve CarrefourSA. 2018 yılında 30 bin 'biyobozunur' alışveriş çantası satışı yapan CarrefourSA, bu çantaların adedini 4.99 liradan satıyor.

HEDİYE DE OLABİLİR

Ocak itibarıyla bez çanta uygulaması daha da yaygınlaşacak. BİM, ŞOK, A101 ve diğer marketlerin de bez çanta satışına başlaması bekleniyor. Bazı marketler, tüketicisine örneğin '50 lira alışverişe bir bez çanta hediye' gibi kampanyalar yapmaya ve şubelerinde tüketiciyi bez torba ya da file kullanmaya yönlendirecek, bilgilendirici broşürlere yer vermeye hazırlanıyor.

SİPARİŞ YAĞIYOR

Marketleri 1 Ocak telaşı sararken, aynı telaşı yaşayan diğer şirketler de bez çanta üreticileri. poşeti ücretli yapan yasanın yürürlüğe girdiği 10 Aralık'tan itibaren bez pazar çantası üreticisi firmalar siparişleri yetiştirmede güçlük çekiyor. Yoğun günler geçiren üretici firmalar, fazla mesai yapıyor. Netpak Ambalaj satış ve pazarlama Yöneticisi Halil Yılmaz, "10 Aralık'tan sonra iki haftada 10 milyon adet sipariş aldık.Talep patlaması yaşıyoruz" dedi.

AYDA 1.5 MİLYON ADET

Şirket olarak Türkiye'deki marketlerin yüzde 90'ına üretim yaptıklarını belirten Halil Yılmaz, "Mevcutta yılda 40 milyon adet bez çanta üretiyoruz. Ocaktan itibaren aylık 15 milyon adet talep bekliyoruz. Bu da bizim yıllık üretimimiz 160 milyon adete çıkacak demek. Bir mağaza 1 günde en az 50 adet (her tüketicinin elinde 10-15 adet çanta birikinceye kadar), ürettirirse ayda 1500 adet eder. 100 şubeli bir şirket ayda 150 bin adet, 1000 şubeli bir şirket ise ayda 1.5 milyon adet ürettirecektir" dedi.

31 MART'A KADAR SÜRE

Ocak itibarıyla plastik poşetlerin ücretli satışında barkod kullanılması zorunlu. Ancak stoklarında barkodsuz plastik poşet olan satış noktalarını da mağdur etmemek için barkodsuz poşetlerin kullanımı, 31 Mart 2019'a kadar sürecek.Ayrıca şarküteri, ekmekunlu mamuller ve manav reyonunda 15 mikronun altındaki incelikte 'hışır' denilen plastik poşetlerin ücretsiz kullanımı devam edecek. Diğer plastik poşetleri ücretsiz verdiği tespit edilen satış noktalarına ve işletmelere, depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 10 lira idari para cezası kesilecek.

PLASTİK POŞETLERİN ÇEVREYE ZARARI

Son yıllarda özellikle alışveriş merkezlerinde görmeye alıştığımız plastik poşetler yerine üzerinde doğa dostu poşetler, bez çanta modelleri, %100 dönüştürülebilir poşet gibi ibarelerin yer aldığı poşetler kullanılıyor. Çünkü dünyada sanayileşmenin de artmasıyla doğada meydana gelen hasarlar ve çevrenin ömrünü kısaltan davranışlar arasında plastik poşetlerin kullanımı da yatıyor. Çok yaygın olarak kullandığımız bu poşetlerin kontrollü olarak kullanımının azaltılması ver yerine doğa doğru malzemelerden elde edilen, bez çanta türevi seçeneklere yönelmek gerekiyor.

Plastik poşetlerin çevreye zararları olduğu kadar insan vücuduna da birçok olumsuz etkisi bulunuyor. Yapılan birçok tıp çalışmasına göre artan kanser vakalarında bu çantalarda yer alan materyallerin etkisinin son derece büyük olduğu söyleniyor. Plastik poşetlerde saklanan yiyecekler, çok ciddi kimyasallarla etkileşime geçiyor ve insan hayatına etkisi burada da kendini gösteriyor. Plastik poşetlerin maliyeti çok ucuz olduğu için bu kadar fazla kullanılıyor. Ancak daha çevreci materyaller kullanılmazsa gelecekte çevreye verilen hasar bu ekonomik poşetlerin karşılığında fazlasıyla üzücü sonuçlar doğuracak.

PLASTİK POŞETLERİN DOĞAYA ZARARLARI

Plastik poşetlerin imhası sırasında açığa çıkan gazlar da, en az poşetlerin kullanımı kadar çevreye zarar veriyor. Aniden gerçekleşen orman yangınlarının sebepleri arasında dahi plastik poşetler bulunuyor. Çevreye atılan bu poşetlerin şeffaf olanları sera etkisi yaparak ısıyı emiyor ve orman yangınlarına sebebiyet veriyor. Üstelik plastik poşetlerin üretiminde termoplastik olarak adlandırılan petrol türevli polietilen kullanılıyor ki bu da çevre ve insan sağlığını büyük ölçüde tehdit ediyor. Doğada bozulmaları için gereken süre denizde 400 yıl iken, karada 800 yıl. Bu bozulma sırasındaysa zaten tüm zararlı materyaller toprak ve suya geçiyor. İnsanların çalıştıkları arazilerde bu durum ürünlere de etki ederek sağlığa zararlı durumların ortaya çıkmasına yol açıyor.

Doğada bozulmaları için gereken süre denizde 400 yıl iken, karada 800 yıl. Bu bozulma sırasındaysa zaten tüm zararlı materyaller toprak ve suya geçiyor. İnsanların çalıştıkları arazilerde bu durum ürünlere de etki ederek sağlığa zararlı durumların ortaya çıkmasına yol açıyor. Aynı zamanda doğaya bırakılan plastik poşetler hayvanların besin zannetmeleri sonucu tüketmeye çalışmaları ve sindirim sistemlerinin bozulmasıyla ölümlerine yol açıyor. Işık etkisiyle daha zehirli ve küçük petro-polimerlere dönüşen plastik poşetler sadece tek bir nesli değil, besin zincirini çok uzun süre etkileyecek kadar uzun ömürlü durumlara neden oluyor.Özellikle siyah plastik poşetlerin çöplerden elde edildiği için çok daha zararlı olduğu biliniyor. Siyah poşetler kova, pet şişe ve tıbbi atık gibi materyallerin çöplerden ayrılıp, kusurlarının gizlenebilmesi için siyaha boyanması sonucu tüketicilere sunuluyor. Elde edildiği bu maddeler bir yana, sadece siyah boya kullanılması bile bu torbaların kullanımına kısıtlama getirme sebebidir.