29 Nisan 2024 Pazartesi / 21 Sevval 1445

Sultan Reşat’ı ziyaret için krallar yarışmıştı

II. Abdülhamit’ten sonra tahta geçen Sultan V. Mehmet Reşat’ın ilk ziyaretçileri I. Dünya Savaşı’nın İttifak Devletleri Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan kralları olmuştu. İlk ziyaret randevusunu Sırp Kralı alsa da Bulgarlar elini daha hızlı tutmuştu.

Murat Kutlu21 Eylül 2014 Pazar 07:00 - Güncelleme:
Sultan Reşat’ı ziyaret için krallar yarışmıştı

Sultan Mehmet Reşat’ı ilk ziyaret etme isteği Sırp Kralından gelmişti. Bunun için dışişleri bakanını İstanbul’a göndermiş, seyahat programını bile hazırlatmıştı. Lakin Bulgar Kralı daha evvel davrandı ve Mart 1910 yılında İstanbul’a geldi. Sultan Reşat, yanındaki devlet erkânı ile birlikte misafirlerini karşılamak üzere Dolmabahçe’den Sirkeci’ye geçmişti. Burada hazırlanan çadırda iki taraf birbirine maiyetlerinde bulunan erkânı tanıştıracaktı. Padişah Sirkeci Garı’nda gelen misafirlerini teşrifata uygun bir şekilde karşılamış, kralla birlikte burada bulunan merasim birliğini teftiş etmişti. Misafirler Yıldız Kasrı’nda ağırlanmış, ertesi gün Dolmabahçe Sarayı’nda Kral ve Kraliçe şerefine yüz kişilik bir ziyafet verilmişti.

10 Mart günü Hürriyet-i Ebediye tepesinde (Âbide-i Hürriyet) yapılan resmigeçit törenine katılan misafirler, aynı gün Osmanlı Mebusan Meclisi’ndeki müzakereleri de dinledi. Bir hafta süren bu ziyarette Bulgar Kralı ve Kraliçesi Hereke ve Bilecik’e de uğramış, bir gece de Hereke’de kalmıştı. Sirkeci’den trenle Sofya’ya dönen misafirler yine Sultan Reşat’ın katıldığı büyük bir merasimle uğurlandı.

Bu ziyaretten on üç gün sonra Sırp Kralı ve Kraliçesi İstanbul’a geldi. Misafirler için yine ihtişamlı bir akşam yemeği düzenlendi. Kral, adına tertip edilen resmigeçidi izledikten sonra Mebusan Meclisi’nin bir müzakeresini dinlemiş, 26 Mart günü de Nusretiye Camii’nde yapılan padişahın cuma selamlığını Tophane Kasrı’ndan izleme fırsatı bulmuştu. Bir hafta kadar süren bu ziyaret sonunda Kral ve Kraliçe, Ertuğrul yatıyla Aynaroz’a oradan da Selanik, Üsküp yoluyla tekrar Belgrad’a döndü.

Üçüncü ziyaret I. Dünya Savaşı sırasında (Eylül 1917) Osmanlı’nın müttefiki olan Alman İmparatoru Wilhelm tarafından yapıldı. Sultan Reşat tarafından İmparatora merasim dairesinde Türk müşirlik rütbesi, üniforması ve kılıcı verildi. Wilhelm’in geldiği ilk akşam Dolmabahçe Sarayı’nda bir ziyafet düzenlendi. Yemekte Sultan Reşat, iki devletin dostluğu üzerine bir de konuşma yaptı. İmparator bu ziyaretinde eski dostu olan ve o sırada Beylerbeyi Sarayında ikamet ettirilen II. Abdülhamit’e, maiyeti aracılığı ile selamlarını göndermeyi de unutmadı.

İMPARATORA TÜRK ÜNİFORMASI

Sultan Reşat’ı son ziyaret eden hükümdar Avusturya İmparatoru Şarl ve eşi İmparatoriçe Zita idi. Misafirler 19 Mayıs 1918 günü özel bir trenle Edirne’den Türkiye’ye giriş yaptı. Edirne Valisi Zekeriya Bey tarafından Çerkezköy’de, Avusturya-Macaristan marşı eşliğinde askerî bir törenle karşılanan İmparator, askerleri Türkçe olarak “Merhaba Asker” hitabıyla selamladı ve ardından halkın alkışları eşliğinde tekrar trene binerek İstanbul’a hareket etti. İstanbul bu ziyaret için baştanbaşa süslenmiş, her yer İttifak Devletleri bayrakları ile donatılmıştı. İmparator ve eşini Sirkeci Garı’nda Sultan Reşat, gösterişli bir törenle karşıladı. Yıldız Sarayı’nda bir süre dinlenen misafirler daha sonra Dolmabahçe Sarayı’na gelmiş, burada bizzat Padişah tarafından kendilerine nişan takdim edilmişti. Ziyaretçiler ikinci gün ilk olarak Beyoğlu’ndaki Saint Maria Kilisesi’ne giderek düzenlenen ayine katıldılar. Topkapı Sarayı’nı da gezen İmparator ve İmparatoriçe buradan saltanat kayıklarıyla Çırağan İskelesine çıkmış, otomobillerle merasim dairesine geçmişlerdi. İkindi vaktine doğru düzenlenen törende İmparatora, Osmanlı ordusu müşirliği rütbesi ve kılıcı takdim edilmişti. İmparator ise bunun karşılığında Padişaha Avusturya-Macar ordusu Feld Mareşallik asasını takdim etti. Akşam İmparator ile İmparatoriçenin şereflerine Dolmabahçe Sarayı’nda resmî bir yemek tertip edildi. Ziyaretin son günü otomobille Müze-i Hümayun, Ayasofya ve Süleymaniye camileri ve daha birçok tarihi mekân gezildikten sonra yenilen öğle yemeğinin ardından Ertuğrul vapuru ile boğaz turu yapıldı. Misafirler için düzenlenen son yemek ise Avusturya-Macaristan elçiliğinde gerçekleşti. Ardından İmparator ve İmparatoriçe, kendilerine ziyaret boyunca gösterilen ilgiye teşekkür için Dolmabahçe Sarayı’na gelerek padişaha veda ziyaretinde bulundular. Otomobillerle Sirkeci Garı’na doğru hareket eden İmparator ve eşinin yol güzergâhı ışıklarla aydınlatılmış, misafirler, yol boyunca sıralanan büyük kalabalık tarafından uğurlanmıştı. Sultan Reşat da Sirkeci İstasyonu’na gelmiş, çalınan Avusturya marşı eşliğinde son misafirlerini yolcu etmişti.