MERCOSUR stratejik coğrafyanın anahtarı olacak! Türkiye için altın fırsat kapısı

Türkiye'nin Montevideo "kurucu" Büyükelçisi Müftüoğlu, Uruguay'ın başkenti Montevideo'daki tarihi bölgede, şehrin en önemli meydanlarından Matriz Meydanı karşısındaki elçilik binasında, AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Türkiye'nin Latin Amerika ülkeleriyle ilişkilerini özellikle ekonomi alanında geliştirdiğini belirten Müftüoğlu, "Daha önce Uruguay'da büyükelçiliğimiz yoktu. Arjantin'den Uruguay ile ilişkilerimizi sürdürüyorduk. Devletimizin Latin Amerika'ya açılım politikası çerçevesinde geçtiğimiz sene Uruguay'da, bu sene de El Salvador'da büyükelçilikler açtık. Bu bölgedeki Büyükelçilik ve Sao Paulo Başkonsolosluğumuz ile toplam temsilcilik sayımız bugün itibarıyla 18 oldu." diye konuştu.

İLK ANLAŞMA 1929'DA İMZALANDI

Müftüoğlu, Türkiye ile Uruguay arasındaki ilişkilerin 1929'da imzalanan bir anlaşmaya dayandığını ifade ederek "Bu anlaşma,1933 yılının Aralık ayında iki taraf arasında onaylanarak yürürlüğe girmiş. Yani gelecek sene biz Cumhuriyet'imizin 100. yılını kutlarken Uruguay ile de diplomatik ilişkilerimizin 90. yılını kutluyor olacağız. 90 yıl içinde Uruguay ile ikili ilişkilerimizde siyasi, her ülkede olduğu gibi birtakım sorunlar yaşamışız. Belki biraz da geç kalarak Uruguay'daki büyükelçiliği faaliyete geçirdik." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin ilk Montevideo Büyükelçisi olduğunu hatırlatan Müftüoğlu, şunları söyledi:

"Bu benim için ayrıca bir onur kaynağıdır. Yıllar sonra arkadaşlarım, genç meslektaşlarım buraya geldiklerinde büyükelçilik duvarında 'Kurucu Büyükelçi Hüseyin Müftüoğlu' ismini gördüklerinde bu benim için gelecek kuşaklara miras bırakabilme noktasında gurur kaynağıdır. Büyükelçiliğimizi Bakanlığımızın destekleri, Bakan'ımızın da bizzat gelip açılışını yapmasıyla bu Montevideo'nun en önde gelen binalardan birisinde, tarihi bir binada açmış olmak bizler için gurur vesilesi. Ziyaret eden herkesin ifade ettiği gibi, Türkiye Cumhuriyeti'nin şanına yakışan, bizi, Türkiye'yi temsil eden bir binayı Dışişleri Bakanlığı'mıza kazandırmaktan dolayı ben ve mesai arkadaşlarım büyük bir mutluluk duyuyoruz."

- İKİ ÜLKE ARASINDA DIŞİŞLERİ BAKANI SEVİYESİNDE İLK ZİYARETLER

Müftüoğlu, Uruguay hakkında, "Uruguay küçük bir ülke, 3,5 milyon nüfusu var. Türkiye'nin yaklaşık beşte biri büyüklüğünde bir coğrafyaya sahip. Zaman zaman Uruguay'ı 'Latin Amerika'nın İsviçresi' olarak nitelendiriyorlar. Potansiyeli, insan kaynakları, gelişimi itibarıyla İsviçre olma potansiyeline sahip bir ülke. Önümüzdeki dönemde Latin Amerika coğrafyasında ekonomisi en hızlı ilerleyecek ülkeler arasında hatta birinci sırada Uruguay'ın bulunduğu zikrediliyor." dedi.

Türkiye-Uruguay ikili ilişkilerinde siyasi bir problemin bulunmadığını belirten Müftüoğlu, ekonomik ilişkilerin günden güne geliştiğini, Uruguay Dışişleri Bakanı Francisco Bustillo'nun geçen yıl yaptığı Türkiye ziyaretinin, dışişleri bakanı seviyesinde Uruguay'dan Türkiye'ye gerçekleştirilen ilk ziyaret olduğunu ve burada bazı anlaşmaların imzalandığını söyledi.

Müftüoğlu, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun nisan ayında Uruguay'a yaptığı ziyareti hatırlatarak "Sayın Bakan'ımız, Türkiye'den Uruguay'a dışişleri bakanı düzeyinde yapılan ilk resmi ziyareti gerçekleştirdi. Muhatabıyla heyetler arası görüşmelere başkanlık etti, ekonomik içerikli birtakım anlaşmalar imzaladı ve bu Büyükelçiliğin açılışını yaptı. Açılışı da 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nda yapmıştık, tarihi oldu bizim açımızdan, onur duymuştuk." ifadelerini kullandı.

İki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesine ilişkin Müftüoğlu, "Büyükelçiliğimizin faaliyete geçmiş olması Türkiye'nin Uruguay ile ilişkilerini ileriye götürme yönündeki siyasi iradesini ortaya koyan en önemli unsurlardan biridir. Şimdi Uruguay da 1 Kasım itibarıyla Türkiye'de büyükelçiliğini açıyor. Daha önce İstanbul'da bir başkonsoloslukları vardı, o başkonsolosluğa ilaveten Ankara'da da büyükelçiliği açıyorlar." diye konuştu.

- KÜLTÜREL YAKINLAŞMANIN TEMEL UNSURLARI: LOS TURCOS

Büyükelçi Müftüoğlu, bölgedeki zorluklara değinerek "Bu coğrafyadaki en büyük sorun dil. Dil bariyeri maalesef İspanyolca bilmediğiniz, konuşmadığınız takdirde, muhataplarınızla yerel otoritelerle sokaktaki insanlarla iletişim ve etkileşim kurmakta zorlanıyorsunuz. Dolayısıyla Latin Amerika'ya açılım politikamız bize bir şey gösterdi, Dışişleri Bakanlığında İngilizce, Fransızca gibi önde gelen dillere ilaveten bizim İspanyolca, Arapça, Rusça gibi birçok dilde genç diplomatlar yetiştirmemiz gerektiği gerçeğini ortaya koydu." ifadesini kullandı.

Bölgedeki kolaylaştırıcı unsurlar için Müftüoğlu, "Osmanlı coğrafyasından 100 yıl önce bu bölgeye göç etmiş ve 'Los Turcos' yani Türkler olarak nitelendirilen değişik etnik kökenden gelen insanların bu coğrafyadaki mevcudiyeti bizim kültürel yakınlaşmamıza kolaylık sağlayan unsurların başında geliyor. Bu insanlar kendilerini Türkiye'ye yakın hissediyorlar. Bu insanların yediği yemekler, kültürleri bizimle benzerlik teşkil ediyor. Davet edildiğim yerlerde boyoz, kadayıf, lahmacun, döner ikram ediyorlar." dedi.

- "TÜRK KÜLTÜRÜNE OLAN İLGİYİ SOMUT PROJELERLE TEMELE YAYMAK İSTİYORUZ"

Müftüoğlu, Türk dizilerine değinerek "Türk dizilerinin inanılmaz bir hayran kitlesi var. Bu Türkçeye olan ilgiyi inanılmaz bir şekilde artırıyor. Biz de Arjantin'den sonra Uruguay'da da Yunus Emre Enstitümüzün faaliyete geçmesi için çalışmalara başladık. Sayın Başkan'la temas halinde bu yönde hızlı bir şekilde ilerlemek istiyoruz çünkü burada Türkiye'ye ve Türk kültürüne, Türkçeye, Türk örf ve adetlerine olan ilgiyi somut projelerle temele yaymak istiyoruz." ifadelerini kullandı.

Uruguay'daki Türk kurumlarının faaliyetlerini anlatan Müftüoğlu, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) faaliyetleri ve projeleriyle ülkedeki ihtiyaç sahiplerine ulaşıldığını ve Türkiye'nin kucaklayıcı tavrını her alanda ortaya koymak istediğini söyledi.

- "BİZİM ANA HEDEFİMİZ MERCOSUR"

Büyükelçi Müftüoğlu, Türkiye ile Uruguay arasındaki ekonomik ilişkinin son 2 yılda ciddi ilerlemeler kaydettiğini, salgın öncesinde ulaşılan 542 milyon dolarlık ticaret hacminin 3,5 milyon nüfuslu ve Türkiye'den binlerce kilometre uzaktaki bir ülke için önem taşıdığını belirtti.

İkili ticaret hacminin hızla geliştiğine vurgu yapan Müftüoğlu, "2020'de salgın başladığında bizim toplam ticaret hacmimiz 276 milyon dolar, bunun 51 milyonunu biz satmışız, 225 milyon dolarlık da ürün almışız. Geçtiğimiz sene biz, ihracatımızı 51 milyon dolardan 115 milyon dolara çıkarmışız. Yani yüzde 126'lık bir artışla 115 milyon dolara çıkardık ve toplam ticaret 360 milyon dolar oldu." dedi.

Müftüoğlu, 2022 için 200 milyon dolarlık ihracat hedefine ulaşılacağını belirterek "İlk 8 aydaki rakamlara baktığımızda biz geçen seneyi yakalamışız, geçmişiz. 140 milyon dolar gibi bir ihracat yapmışız ve 2 ayda da eğer aynı istikamette gidersek biz 200 milyon doları yakalarız. Biz bunu ortada bir serbest ticaret anlaşması yokken gerçekleştiriyoruz." diye konuştu.

Türkiye'nin, Uruguay'dan büyükbaş, soya ve kağıt hamuru gibi ürünler aldığını söyleyen Müftüoğlu, "Biz Uruguay'a her geçen gün değişik kalemlerde birçok ürün satıyoruz. Biz tarım makineleri, araçlar, inşaatta kullanılan profil demirler satıyoruz. Beko'yu burada satıyoruz, mutfak malzemeleri, elektrik panelleri, çimento satıyoruz." ifadelerini kullandı.

Müftüoğlu, serbest ticaret anlaşmalarının önemine işaret ederek "Serbest ticaret anlaşmasına ilişkin istikşafi görüşmeler devam ediyor. Bizim ana hedefimiz MERCOSUR (Güney Amerika Ortak Pazarı). MERCOSUR, bizim stratejik anlamda ticaret yapmak istediğimiz, bir serbest ticaret anlaşması imzalamak istediğimiz hedef coğrafya. Yani Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay'dan oluşan coğrafyaya ulaşmak istiyoruz." diye konuştu.

Uruguay'ın mühim fırsatlar sunduğunu belirten Müftüoğlu, şunları kaydetti:

"Geçen sene biz İstanbul'da Türkiye-Uruguay İş Konseyini kurduk. DEİK ile buradaki muadili arasında kuruldu. Türk iş adamlarına iş konseyine katılarak Uruguay özelinde ve Uruguay'dan MERCOSUR'a teşmil edecek şeklide ticaret ve yatırım imkanları değerlendirmelerini öneririm. Özellikle buradaki serbest ticaret bölgeleri aracılığıyla Brezilya'ya, Arjantin'e, Paraguay'a ihracat yapmak imkan dahilinde. Dolayısıyla bu imkanı araştırmalarını samimiyetle öneriyorum. Biz her türlü desteği büyükelçilik olarak bu hususta vermeye hazırız."

- "SİZ MEVCUT DEĞİLSENİZ, SİZ ORADA YOKSANIZ, KENDİ HİKAYELERİNİ İSTEDİKLERİ GİBİ ANLATIYORLAR"

Müftüoğlu, bölgedeki bazı Ermeni gruplar eliyle Türkiye hakkında kara propaganda yapıldığına işaret ederek "Türkiye'nin gerçek potansiyelini, gerçek yüzünü tanıyan kişiler bu kara propagandadan etkilenmiyorlar. O yüzden hükümetimiz hemen hemen bütün ülkelerde büyükelçilikler açıyor, Yunus Emre Enstitüleri ve TİKA'nın aracılığıyla çeşitli faaliyetler yürütüyor." dedi.

Türkiye'nin tanıtılmasına vurgu yapan Müftüoğlu, "Türkiye'yi bizim bu insanlarla tanıştırmamız, bu kara propagandaların önüne geçme hususunda en önemli unsurlardan bir tanesi. Türk insanını tanıyan, bu dizilerden de olur, büyükelçiliğin faaliyetlerinden de, ülke vatandaşları bize duydukları ilgiyi, sevgiyi bu şekilde ifade ediyorlar." diye konuştu.

Müftüoğlu, Türkiye'nin varlığının bazı çevrelere rahatsızlık verdiğini aktararak şunları söyledi:

"Siz mevcut değilseniz, siz orada yoksanız, kendi hikayelerini ballandıra ballandıra istedikleri gibi anlatıyorlar. Sadece bir hikaye dinlerseniz siz bu hikayeye inanırsınız. Gerçek hikayeyi bilmezseniz inanırsınız. Bugün bizim Uruguay'da da yaşadığımız, bu yüzyıl boyunca bir hikaye dinlemiş olan bu insanlara, bu hikayenin belki de zannettikleri gibi olmadığını söylemeye başlamamız, ciddi anlamda rahatsızlık yarattı. Bize yönelik bu davranışlar, bu eylemlerin temelinde yatan unsur bu. Varlığımız rahatsız ediyor. Zaten bir diplomatın, dışişleri mensuplarının veya Türkiye'nin yurt dışındaki bürokrasisinin ana amacı bizim o ülkenin insanlarına ulaşmamız, kendi doğrularımızı ve kendi hikayemizi anlatmamız. Biz bunu burada yapmaya başladığımız için rahatsız olan çevreler çok."

Uruguay'ı Türkiye'de tanıtan futbolcuları "gönül elçileri" olarak niteleyen Müftüoğlu, "Muslera, Lugano, şimdi Torreira, bunlar gönül elçileri. Bunlar Uruguay'ın Türkiye'de başkonsolosluk büyükelçilik açmadan önce Uruguay'ı Türkiye'de tanıtan, sevdiren gönül elçileridir. Hepsiyle yakın dostluğum var. Uruguay'ı Türkiye'de çok iyi bir şekilde temsil ediyorlar." ifadelerini kullandı.