Hoş geldin Eyüp Sultan

Peygamber  Efendimiz Hazreti Muhammed (SAV)’i Mekke’den Medine’ye hicreti sonrasında evinde yedi ay misafir olarak ağırlayan ve Eyüp Sultan olarak bilinen Hazreti Halid Ebu Eyyüb el-Ensari’nin türbesinde dört yıldır süren restorasyon tamamlandı. Restorasyonda, ziyaretçilerin ilk kez göreceği keşiflere de imza atıldı. Türbenin restorasyon çalışmalarını yürüten Hassa Mimarlık’tan Şantiye şefi yardımcısı Emre Ateş, İslam aleminin kutsal mekanlarından Eyüp Sultan Türbesi’nine ilişkin sorulara yanıt verdi:

7678 çini tek tek söküldü

-Türbesi’de neden restorasyon ihtiyacı duyuldu?

Eyüp Sultan Türbesi’nde dört yıl önce küçük bir bakım sırasında görüldü ki duvarlardaki tarihi çinilerin arkasındaki harçlar dökülmüş ve çiniler mucizevi bir şekilde yüzeyde duruyor. Bunun üzerine 7678 çini tek tek söküldü, mekanik temizliği yapıldı, onarımı yapıldı. 

-Osmanlı yapılarındaki çinilerin uzun ömürlü olduğu bilinir. Türbedeki çinilerin neden düşüyordu?

Cumhuriyet dönemindeki restorasyon sırasında o dönemde için yeni ve sağlam olduğu düşünülen beton kullanılmış. Şimdiki çürüme bu yüzden. Biz, aslına uygun olarak uzun ömürlü Horasan harcı kullandık.

Kapalı kanallar yeniden açıldı

-Çinilerin yenilenmesi dışında, neler yapıldı?

Türbedeki her parçayı çıkardık, laboratuara gönderip analiz yaptık. Orijinalinde olmayan, sonradan eklenmiş her şey çıkardık. Üç asır önceki gravürlerden yola çıkarak, türbeyi eski haline döndürdük. İlk yapıldığı dönemden kalan drenaj kanallarının tıkalı olduğu tespit edildi. Yeniden açılarak türbe nemden arındırıldı. Sanduka örtülerinde konservasyon çalışmaları yapıldı, serpuş özel hazırlandı. Hazreti Muhammed’in devesi Kusva’nın evinin önünde çökmesiyle peygamberimizi konuk etme onuruna erişen Ebu Eyyüb el-Ensari’nin sandukası için, bu olayın anısına deve tüyünden serpuş yapıldı.

Türbenin aydınlatma sırrı

-Restorasyon sırasında, sizi şaşırdan şeylerle de karşılaştığınız oldu mu?

Eyüp Sultan’da son derece heyecan verici keşifler var. Türbeye girerken sağlı ve sollu boşluklar vardı. Bu boşluklar zamanında dolap olarak kapatılmış. Bu kısımlarda Fatih dönemine ait tezyinatlar olduğu tespit edildi. Orijinalliğini koruyorlar. Biz zarar vermeden buna canlılık kazandırdık. Ziyaretçiler ilk kez bunu görme fırsatını bulacaklar. Ayrıca kubbede iki boşluk çıktı. Rivayete göre, peygamberimizin kabrinde de iki boşluk vardır aydınlatma için, biri başucuna diğeri ayağına gelir. Eyüp Sultan Hazretleri’nin de kabrinde böyle bir sistem olduğunu ama kapatıldığını gördük. O boşlukları açtık ve artık Eyüp Sultan Türbesi’ne yeniden ışık giriyor, biri başına diğeri ayakucuna”

 Zemzem ile aynı kaynak

Geçmişte yanlış onarım yüzünden ciddi zarar gören Eyüp Sultan Türbesi’ndeki kuyu suyu da korumaya alındı. Yeraltı sularının bu kuyuya karışmasının ve türbe zeminindeki suyun yükselmemesinin önüne geçildi. Muhafazaya alınan kuyu suyunun tadı Mekke’deki zemzeme benzetiliyor. Hatta halk arasında bu suyun, zemzem ile aynı kaynaktan geldiğine inanılıyor.