Sırt çantası öğrencilerde kalıcı omurga hasarına yol açabilir

Memorial Antalya Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Uz. Dr. Feride Ekimler Süslü, okul döneminde ağır sırt çantası kullanımı nedeniyle sık görülen ağrılar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi. 

 

Yanlış kullanım kaslara zarar verir

Sırt çantaları yükün, vücudun güçlü kasları üzerinde dağıtılması için tasarlanmıştır. Ancak bu çantaların uygun kullanılmadığı durumlarda çeşitli kas, eklem ve sinir zedelenmelerine bağlı olarak ağrı ve uyuşmalar görülebilir. Bu nedenle ailelerin aralıklarla çocuklarının boynunda ve sırtında ağrı olup olmadığını sorgulamaları önemlidir. Ağrının yanı sıra elde uyuşma ve  karıncalanma varlığında mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.  

 

Tek omuzda taşınırsa skolyoza yol açar

Ağır okul çantalarının tek taraflı omuz askısı ile taşınması kas zorlanmalarına neden olmaktadır. Özellikle boyun hızlı arttığı yaşlarda tek el veya omuzla taşınan çantalar, omurgada sağ veya sola eğilmeler (skolyoz ) gibi duruş bozukluklarına zemin hazırlamaktadır. Çantanın askılarının uzun ve gevşek oluşu ise vücudun ağırlık merkezinin arkaya kayması sonucu bel kaslarında aşırı zorlanma ve ağrıya yol açmaktadır. dana gelir, dikkate alınmazsa ileri yaşlarda omurgada var olan fizyolojik eğriliklerin bozulmasına bağlı bel ağrıları oluşur.

 

Çantanın askıları inceyse sinirlerde zedelenme oluşur

Çantanın omuz askılarının ince oluşu ve çantanın ağır olması durumunda sinirlere yapılan baskı ile el ve kola giden sinirlerde zedelenme sonucu ağrı ve uyuşmalar görülür. Ağır çanta taşıma ya da tek taraflı taşıma durumunda boyun kaslarında gerginlik, ensede ağrı ve gerilim baş ağrısı yapabilir. Özellikle ağır ve uygunsuz biçimde sırt çantası taşıyan ve basamak ya da merdiven çıkmaları durumunda bacaktaki kaslarda zorlanma ve ağrılar görülebilir.

 

Sırt çantasının ağırlığı öğrencinin kilosu ile orantılı olmalı 

Sırt çantası çocuğun ağırlığının %10- 15 ini geçmemelidir. Bu da ilkokul çocuğu için 3-5 kg ve lise öğrencileri için ise maksimum 8 kg’dir. Eğer okul nedeniyle çocuğun taşıdığı yük ağır ise öğretmen veya okul yönetimi ile konuşup hafifletmenin yolları aranmalıdır. Sırt çantasında ağır olan eşyalar çantanın sırta bakan tarafına, hafif olanlar ise sırttan uzak olan kısma, ufak ve hafif olanlar çantanın ceplerine yerleştirilebilir. Ağırlık çantanın sağ ve soluna eşit dağıtılmalıdır. Özellikle ilkokul çağındaki çocuklarda mümkünse tekerlekli sırt çantaları tercih edilmelidir.

 

Omuz askıları geniş ve yumuşak olmalı

Çantadaki omuz askıların geniş ve yumuşak oluşu omuz üzerinde yükün eşit dağılmasına yardımcı olur. Dar ve sert olan omuz askıları kasın belirli noktalara ağırlığın binmesi sonucu dolaşım bozukluğu ve ağrıya yol açabilir. 

 

Çantanın askı ayarları sürekli kontrol edilmeli

Çantanın askılarının, çocuğun omuzları üzerinde uygun biçimde oturtarak ayarlanması gerekir. Çantaya yük ilave edildiğinde tekrar askı ayarları kontrol edilerek, yükün yeterince destek gördüğünden emin olunmalıdır. 

 

Çocuklar eğitilmeli

Çocuklar sırt çantasının uygun kullanması konusunda eğitilmelidir. Uygunsuz kullanımının boyun ve omurgaya verdiği zararlar hakkında bilgilendirilmelidir. Sırt çantası taşırken düzgün durmaya alışması için çocuklar uyarılmalıdır. İlaveten boyun ve sırt kaslarının gelişip güçlenmesi için çocukların aktif olmaları veya egzersiz yapmaları sağlanmalıdır.