Demokratik yollar açılırken insan hayatını bir politik araç olarak kullanma “zalim aklı”na geçit vermemek gerekir. Ulaştığımız aşama ve olgunluk, acılarımız, tecrübemiz hepimiz için önemli bir yol gösterici. Geçmişin öğreticiliğinden ders çıkartmayan adil bir gelecek kuramaz.

Akademik anlamda bir faşizm olgusundan bahsedebilmek için bunun toplumsal ve ekonomik şartlarının oluşması gerek. Onlar olmaksızın ortaya atılacak bu tür bir suçlama, sadece küresel düzeydeki siyasal dilin hegemonik olarak olumsuzladığı faşizmi, bir “hakaret” olarak kullanmanın ötesine geçmeyecektir.

Hepimize düşen görev, bir daha Soma türü acılar yaşanmaması için işbirliği yapmak, bu güzel ülkeye ve insanlarına karşı pozitif bir istikamette sorumluluk üstlenmektir.

İnanç söz konusu olduğunda huşu içinde onun sesini dinlemek önemlidir. Fakat o huşu dolu ses bazen teatral bir tonlama ile nüfuz edicilik kazanır. İnanç temelli ilişkilerin “kendi gerçek çıkarlarının bir aracı olarak kutsalı kullanma” eğilimi taşıyıp taşımadığını anlamak için bazen o huşunun içinden sıyrılmak ve sorgulayıcı gözlerle etrafa bakmak gerekir. Unutmayalım ki bu, ilişkili olduğumuz kutsalın bizi çağırdığı çok temel bir görevdir.

‘Bir ölür bin diriliriz’ retoriği ile siyasal şablona gerçek insanları feda eden her tür gelenek muhakkak kaybedecektir. Kapitalizmle girdiği ilişkide insanlığa çok zengin ve çeşitli katkılar sağlayan sol geleneğin de gerçek insandan kurbanlar üzerine yükselen şiddetle flörtünü bitirmesi önemlidir.