İbadi sahadaki başarısını siyasete taşıyabilirse Irak yeni bir bütünleşme sürecine girecek gibi görünüyor. Çünkü Irak bunu istiyor, İran bunu istiyor, Türkiye bunu istiyor. Bölge ülkeleri, sahadaki etnik grupların araçsallaştırılmasıyla yürütülen bu işgal düzeninin ve kaosun son bulmasını istiyor. Ve bu üçlü isteklerini yapabilecek potansiyeli olduğunu net bir şekilde ortaya koymuş bulunuyor.

Türkiye, İran ve Irak ile hızlı bir ittifak kurarak diplomatik manevra gücünü göstermiş, belli ülkelere bağımlı ya da mahkum olmadığını, bölgesinde iradesine rağmen bir düzenleme yapılamayacağını ortaya koymuştur. Türk dış politikasının alanını daraltacak, yıllarca meşgul edecek olan bu meselenin bölgesel mutabakatla, hem askeri hem insani hem de ekonomik açıdan düşük maliyetle çözülmesi en büyük kazançtır.

Yeni Suriye tablosunda ABD ve Türkiye açık bir şekilde karşı karşıya ve uzlaşması zor birer rakip haline geldi. Bu rekabetin yeni alanı da İdlib olarak öne çıkıyor. ABD, koalisyon güçleri ve PYD’nin İdlib’e yönelik olası bir hamlesine karşı Türkiye’nin bir an önce Afrin’in lojistik hatlarını kontrol altına alacak sınırlı bir operasyon gerçekleştirmesi çözüm olabilir.

Stratejik açıdan bakıldığında Afrin’in PYD’den arındırılmasının Türkiye’nin uzun vadeli bölgesel çıkarlarına büyük katkı yapacağı muhakkak. Afrin vilayetinin PYD’den arındırılması 2015 ve 2016 yılları boyunca gündemde tutulan, Irak sınırından Akdeniz’e uzanan PYD koridoru projesinin tamamen çöküşü anlamına da geliyor.

PYD üzerinden Rakka’ya girilmesi, Munbiç’in PYD’ye bırakılması gibi adımlar bölgede zaten derin kökleri bulunan Kürt-Arap çatışmasını topyekün bir savaşa dönüştürebilir. Bu gerilim Diyala’dan Kerkük’e, Musul’dan Kobani’ye hissediliyor. Bu fay hattı üzerinde gelişebilecek bir düşmanlık Erbil-Bağdat gerilimini de tetikleyebilir. Nüfusu Sünni Arap ağırlıklı olan Rakka’nın Marksist PYD’ye bırakılması, burada yaşanabilecek savaş suçları ve kötü muamele on yıllar sürecek yeni bir etnik savaşın fitilini ateşleyebilir.

Türkiye yeni yıla kanlı ve sansasyonel bir terör saldırısı ile girdi. İstanbul’un dünyaca bilinen eğlence kulübündeki neşe ve kahkaha seslerini, Orta Asya’dan geldiği anlaşılan soğukkanlı bir katilin silahından çıkan kurşunlar bastırdı.

Türkiye tarihinin en büyük krizlerinden birini yaşıyor. Bu süreçteki avantajı ise daha önce bu yollardan geçmiş olması, İstiklal Savaşı tecrübesi, her şeye rağmen ayakta kalan ordusu, koruyabildiği sürece milli birlik ve beraberliği. Türbülanstan çıkmanın yolu bu.

El Bab önündeki yakınlaşma, ÖSO’nun varlığı ve rejim ile kan davası düşünüldüğünde Türk Silahlı Kuvvetleri’ni her türlü kışkırtıcı duruma açık tutuyor. 24 Kasım’da dört askerimizin şehit edildiği saldırı bu çerçevede ele alınmalı. Buradan bir Türkiye-Suriye savaşına gidilmesi mümkün. En önemli risk bu olarak görünüyor.

Gerçekten DEAŞ Musul operasyonuyla yok edilebilir mi? Daha da önemlisi bu savaşın arkasındaki niyet gerçekten DEAŞ’ı bitirmek mi? Önümüzdeki gün ya da haftalarda DEAŞ, belki kentten çıkarılacak. Ama görünüşe göre Musul üzerindeki mücadele daha uzun soluklu olacak.