Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi nedir? Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminde kıdem tazminatı nasıl olacak?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstihdam Paketi Kalkanı'nı devreye aldıktan sonra tamamlayıcı emeklilik sistemini yürürlüğe koyacaklarını açıklarken, gözler bu sistemin detaylarına çevrildi.Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi 2022'de yürürlüğe girecekken, istifa eden de çalışan da kıdem tazminatı kazanacak. Peki, yeni kıdem tazminatı nasıl olacak? Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nde (TES) tazminat nasıl alınacak? İstifa eden kıdem tazminatı alabilecek mi? Vatandaşların aklını kurcalayan tüm bu soruların cevabını haberimizde derledik.

Türkiye, adına TES denilen yeni bir kıdem tazminatı sistemine geçmeyi planlıyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nin ne olduğu vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi adı verilen yeni kıdem tazminatı planı ile ilgili Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi nedir? Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi kimleri kapsayacak? sorularına yanıt aranıyor. İşte Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi hakkında detaylar.

Yapılacak düzenlemeyle kıdem tazminatında kazanılmış hakların korunması sağlanacak. Mevcut sistemde, işçilerin kıdem tazminatlarını alma oranı yüzde 14'lerde kalırken tüm çalışanların çeşitli nedenlerle bu hakkından yararlanması mümkün olmuyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi için çalışmalar sürerken, yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sistemiyle kıdem tazminatı ne olacak? Yeni kıdem tazminatı sistemi kimleri kapsayacak hangi tarihten itibaren geçerli olacak?

Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nin (TES) detayları belli oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte yürüttüğü çalışmayı tamamladı. Hazırlanan 'karma modele' göre, istifa eden çalışan da kıdem tazminatı alabilecek. Bugün 1 yıl dolmadan ayrılan işçinin hiçbir hakkı bulunmuyor. Ancak yeni sistemde, işyerinden bir yıldan önce ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle işten çıkartılan çalışanın işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES Sigorta Hesabı'na aktarılacak. Yüzde 50'si çalışanın hesabında kazanılmış hak olarak tutulacak.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) neler getiriyor? Kıdem tazminatına garanti emeklilikte ek gelir imkanı sağlayacak yeni sistemin avantajlarını Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, canlı yayında yeni sistemle ilgili tüm detayları anlattı.

Türkiye'de çalışanlar 1 yılı doldurduktan sonra kıdem tazminatı almaya hak kazanıyor. Bu tazminat her yıl için 1 maaş olarak belirleniyor. İşveren çalışanı işten çıkardığında kıdem tazminatının tamamını ödemek zorunda. Çalışan, işten çıkarıldığı zaman parasının tamamını alabiliyor. Peki Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminde bu durum nasıl olacak? İşte Başkan Erdoğan'ın daha öncesinde duyurduğu Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'ne ilişkin merak edilenler...

İŞTEN ÇIKARILAN KIDEM TAZMİNATI ALABİLECEK Mİ?

Mevcut sistemde 1 yılını dolduran kişi işten çıkarılma durumunda kıdem tazminatının tamamını alıyor.

Yeni sistemde çalışan, sözleşmesi kıdem tazminatını hak edecek şekilde sonlandırılmış ise yüzde 5,33 (19 gün) kıdem tazminatını alacak, yüzde 3'lük prim fon hesabında tutulacak.

Mevcut sistemde kıdem tazminatı iş akdi sonlandırıldığı anda ödeniyor. Yeni sistemde ise işten çıkarılma durumunda kıdem tazminatı alınmayacak. Bunun için emeklilik yaşı olan 60 yaş beklenecek.

YÜZDE 3 İŞVEREN KATKISI

Yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminde, yüzde 5,33 kıdem hakkı eski kıdem tazminatı hükümlerine uygun olarak korunurken yüzde 3 işveren katkısı çalışanın bireysel fon hesabına aylık olarak yatırılacak. Böylece çalışan, sözleşmesi kıdem tazminatını hak edecek şekilde sonlandırılmış ise yüzde 5,33 (19 gün) kıdem tazminatını alacak, yüzde 3'lük prim de fon hesabında tutulacak.

Bir çalışanın iş veya hizmet sözleşmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle sona ererse çalışılan iş yerindeki süreler için işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak, yüzde 50'si çalışanın hesabında kazanılmış hak olarak tutulacak.

Çalışan istifa ettiğinde bireysel fon hesabındaki tutarlar kazanılmış hak olarak kendisinde kalacak.

İş veya hizmet sözleşmesi 1 yıldan daha az sürede ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle veya istifa yoluyla sona ermişse çalışanın işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak.

Her ne durumda olursa olsun çalışanın kendi katkısı bireysel fon hesabında birikecek. TES sigorta hesabına aktarılacak tutar, varsa hukuki süreç kesinleşinceye kadar çalışanın hesabında blokeli olarak bekletilecek.

PARAYI 60 YAŞTAN ÖNCE ÇEKME İMKANI

60 yaşını doldurmamış katılımcılara, ilk konut edinimi, evlilik (bir kereye mahsus), ağır hastalık ve işsiz kalınması (bir defaya mahsus/sözleşmenin nasıl sona erdiği önemli olmayacak) sebeplerinden her biri için başvuru tarihi itibarıyla bireysel TES hesabında bulunan birikim tutarının yüzde 10'unu (ödeme oranı) geçmemek üzere talebi halinde defaten ödeme yapılabilecek. Çoklu yararlanma halinde kısmi çıkış ödeme oranlarının toplamı yüzde 20'yi geçemeyecek.

Katılımcı, 60 yaşını tamamladıktan sonra emekli olmaya hak kazanacak. Talepte bulunanlara emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 25'ini geçmemek üzere defaten ödeme yapılabilecek. Ödeme oranı toplamı (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30'u geçemeyecek. Kalan tutar aylık olarak ödenecek. Emekliliğe hak kazanan katılımcıya, bireysel TES hesabındaki birikimlerin, programlı geri ödeme veya yapılacak yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında ödenmesi esas olacak.

Asgari ücretli bir çalışan 25 yıl sistemde kalırsa emekli maaşına, TES sayesinde bugüne göre 300 ile 566 lira arasında ilave maaş alabilecek.

YENİ TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ KİMLERİ KAPSAYACAK?

TES olarak nitelenen yeni kıdem tazminatı sistemi mevcut çalışanları kapsamayacak. 1 Ocak 2022 itibarıyla işe girecek olanlar bu sisteme dahil olacak. İlgili kanunun yürürlüğe girmesiyle tüm çalışanların kıdem tazminatına tabi geçmiş döneme ilişkin hakları aynı şekilde ve aynı şartlara tabi olarak korunacak. Dolayısıyla 1 Ocak 2022'den sonra kıdem tazminatını hak edecek şekilde işten ayrılan çalışan geçmiş kıdem tazminatını alabilecek. Çalışanın TES öncesi çalışmalarından dolayı yeni sisteme bir aktarım yapılmayacak.

KIDEM TAZMİNATI NE KADAR VERİLECEK?

Mevcut sistemde işten çıkarma anında kıdem tazminatının tamamı ödeniyor. Yeni sistemin en çok tartışılan noktası ise bu... Zira çalışan 60 yaşını doldurduğunda kıdem tazminatının tamamını alamayacak. Talepte bulunanlara emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 25'ini geçmemek üzere defaten ödeme yapılabilecek. Ödeme oranı toplamı (emeklilik ve kısmi çıkış toplamı) yüzde 30'u geçemeyecek. Kalan tutar aylık olarak ödenecek. Emekliliğe hak kazanan katılımcıya, bireysel TES hesabındaki birikimlerin, programlı geri ödeme veya yapılacak yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında ödenmesi esas olacak.

60 YAŞTAN ÖNCE KIDEM TAZMİNATI ALINAMAYACAK!

Mevcut sistemde yaş sınırı yok. İşten çıkarıldığı anda kişi kıdem tazminatının tamamını alabiliyor.

Yeni sistemde 60 yaş sınırı var. 60 yaşından önce kıdem tazminatı ancak ilk konut edinimi, evlilik (bir kereye mahsus), ağır hastalık ve işsiz kalınması (bir defaya mahsus/sözleşmenin nasıl sona erdiği önemli olmayacak) sebeplerinden her biri için başvuru tarihi itibarıyla bireysel TES hesabında bulunan birikim tutarının yüzde 10'unu (ödeme oranı) geçmemek üzere talebi halinde defaten ödeme yapılabilecek. Çoklu yararlanma halinde kısmi çıkış ödeme oranlarının toplamı yüzde 20'yi geçemeyecek.

İSTİFA EDEN TAZMİNAT ALABİLECEK!

Mevcut sistemde ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan sebeplerle iş akdi sonlandırılanlar kıdem tazminatı alamıyor. Bunun için mahkemeye başvurmaları ve haklı olduklarını ispatlamaları gerekiyor.

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi'nde ise bir çalışanın iş veya hizmet sözleşmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle sona ererse çalışılan iş yerindeki süreler için işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak, yüzde 50'si çalışanın hesabında kazanılmış hak olarak tutulacak.

İş veya hizmet sözleşmesi 1 yıldan daha az sürede ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebeplerle veya istifa yoluyla sona ermişse çalışanın işveren katkı payı ile devlet katkısı toplamının yüzde 50'si TES sigorta hesabına aktarılacak.