Dünyanın gözü önünde gerçekleşen hukuk ihlallerine rağmen başka örneklerde erken ya da geç- Irak, Bosna Hersek, Kosova, Afganistan, Libya vb. müdahale etmekten geri durmayan ana akım Batılı aktörler, İsrail konusunda müdahale seçeneğini masaya hiç getirmemekte ya da süreci yavaşlatmaktadır. Bu durum İsrail'in küresel siyasetteki serbestliğini artırmakta ve İsrail istisnacılığı olarak adlandırmamız gereken, her türlü kuralı ihlal etmesine rağmen yaptıkları karşısında bir sorumluluk üstlenmeyen devlet gerçeğini ortaya çıkarmaktadır.

Uluslararası toplumun, Hamas'ın Filistin meselesindeki önemini bir an önce kavraması ve Hamas'ın hakkını teslim ederek yeni bir siyasi dil kurması tüm tarafların lehine olacak bir durumdur. Aksi takdirde, İsrail ve ABD'nin ürettiği hegemonik dilin tesiri altında kalarak Hamas'ı kategorik olarak dışarıda bırakmak ve İsrail'in Hamas'ı yok etme stratejisine sessiz kalmak hem bugün Gazze'de yaşanan soykırımı derinleştirecek hem de Filistin ve bölgenin yarınına dair daha büyük krizlere kapı aralayacaktır.

Bu savaşla Kudüs'ün özgürleşmesi, Gazze ablukasının tamamen sona ermesi ya da bölgedeki statükonun toptan dönüşmesi mümkün değildir. Lakin, Hamas'ın başlattığı Aksa Tufanı, Filistin meselesi ve direnişine dair birçok ezberi bozması ve beklentileri alt üst etmesi bakımından Filistin- İsrail çatışmasının yarınını ciddi şekilde etkileyecek bir güce de sahiptir.

İki belediye başkanı, kabineye girmesi halinde bir ihtilaf durumunda partisinden başkan seçildikleri ve sadakatlerini bildirdikleri Sayın Kılıçdaroğlu'nun mu yoksa kabinede yer almaları için büyük emek sarf eden Sayın Akşener'in mi yanında yer alacak?

Erdoğan-Sisi diyaloğunun Mısır'daki darbe, Müslüman Kardeşler'e yönelik baskı ya da Arap Ayaklanmaları süreciyle ilişkilendirilerek okunması mezkûr gelişmenin doğru anlaşılmasını engelleyeceği gibi sürecin tüm taraflar için iyileştirilmesine yönelik sunacağı katkıları da ortadan kaldıracaktır.

Tunus’ta oluşan yeni statükonun bölgedeki diğer otoriter sistemleri rahatsız ettiği aşikârdır. Ayrıca köklü bir siyasal hareketin liderliğinden gelmeyen bir ismin cumhurbaşkanı olması da bölgede değişen sosyolojiye ilham kaynağı olabilecektir.

Tunus’taki seçimlerin ikinci turunda yarışacak adayların profili ve söylemleri Tunus halkının iki tercih arasında kalacağına dair sinyaller vermektedir. Bunlardan ilki kurumsallaşmış demokratik bir sistem, ikincisi ise kısa vadede refahı artırma üzerine bina edilmiş popülizmdir.

Erdoğan’ın Rus mevkidaşı Putin’le gerçekleştirdiği son görüşme ve Adana Protokolü çerçevesinde sunulan öneri, Türkiye’nin Suriye topraklarında PKK uzantılı gruplara karşı elini ciddi şekilde güçlendirecektir. Bununla beraber ABD’nin bölgedeki planlarına karşı bir strateji geliştirilirken Adana Protokolü’nün çeşitli riskler barındırdığı da göz ardı edilmemelidir. 

Esed rejimi için, İdlib’e saldırı planlarının bir süre sonra yeniden gündeme gelmesi oldukça muhtemel. Bu nedenle Rusya’nın Soçi’deki alınan kararlar hususundaki gerçek samimiyet testi, silahlardan arındırılmış güvenli bölgenin oluşturulması ve rejim unsurlarının saldırılarına izin verilmemesinden ziyade, Esed’in egemenlik iddiasından vazgeçmesini sağlamakla olacaktır.

Rejimin İdlib’i kontrol altına alması sonucunda oluşacak riskler kolay yönetilemeyecek ve olumsuz etkileri büyük olacak niteliktedir. Bu nedenle Ankara’nın Moskova’yı, Astana mutabakatına sadık kalınmasına ve İdlib’teki mevcut statükonun devam etmesinin tüm taraflara katkı sağlayacağına mutlak surette ikna etmesi gerekmektedir.

Kabul edilen Yahudi Ulus-Devlet Yasası’nın İsrail siyasal sistemi açısından öneminin tahmin edilenden daha fazla olduğu ve genişleyen egemenlik alanıyla birlikte, sadece Filistinlilerin değil aynı zamanda Filistin’e destek veren tüm tarafların çabalarını boşa çıkarmaya dönük bir girişim olduğu göz ardı edilmemelidir.

Türkiye’nin Suriye’deki istikrarsızlığı ve etnik terörü bitirmeye yönelik inisiyatifi kapsamında başlattığı Afrin Operasyonu ilk ayını geride bırakırken bölgesel ve küresel çapta operasyonun yankıları devam ediyor.

Hamas’ın yükselen etkisini kırmada Kudüs’ün statükosunu sarsacak bir karar, normalleşme sürecindeki bir yapıyı tahrik edip radikalleşme çizgisine taşıyarak onun düzen içinde ötekileşmesini ve sistem dışı kalmasını sağlayacaktı. Trump’ın aldığı kararın zamanlamasının Hamas’ın konumuyla doğrudan ilişkili olduğu açıkça görülmektedir.

Kassam’ın silah bırakmadığı bir Gazze’de Hamas’ın yeni stratejisi hem hareketi hem de Gazze’yi buhrandan kurtaracak bir yere evrilmeyecektir. Bu nedenle Hamas’ın siyaset metninde ortaya koyduğu yeni ve yumuşatılmış söylemden ziyade Kassam’ın alacağı karar Gazze ve Filistin sorununun geleceği açısından çok daha büyük rol oynayacaktır.